ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΟΝΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ-ΑΔΙΕΞΟΔΟ

ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Μιλούν οι Θοδωρής Ηλιακόπουλος Κώστας Χατζόπουλος Δημήτρης Παππάς.

Οι Γενιά με κανα δυο άλλα γκρουπ ήταν κατά γενική ομολογία πρωτοπόροι στην όλη ιστορία με το ελληνικό punk. Πως ακριβώς δημιουργήθηκε το σχήμα και με τι στόχους;
Θ: Όλα ξεκίνησαν το Πάσχα του 1982, όταν τρείς φίλοι απο ένα προάστιο των Αθηνών αποφασίζουν να δημιουργήσουν ένα γκρουπ με το όνομα ΑΝΤΙ-ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ. O Nίκος Βοσδογιάννης κιθάρα, φωνή, στίχους, ο Νίκος Βοσδογιάννης (ξάδερφος του πρώτου) μπάσο και ο Θοδωρής Ηλιακόπουλος τύμπανα, στίχοι, ήταν η πρώτη σύνθεση. Αρχές του '83 προστέθηκαν οι Άρης Λαμπρίδης φωνή και Κώστας Χατζόπουλος κιθάρα, στίχοι και φωνητικά και αποχώρησε ο Νίκος Βοσδογιάννης (ξάδερφος του δεύτερου). Το γκρουπ μετονομάζεται CHAOS GENERATION και στις 7/4/83 εμφανίζεται στο club ΣΟΦΙΤΑ στην Πλάκα, του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη (ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΛΕΡΝΑΙΑ ΥΔΡΑ), δίπλα στους EX-HUMANS. Η αρχική ιδέα και αιτία της δημιουργίας του γκρουπ προέρχονταν απο τη νοοτροπία του punk : <Αν έχεις κάτι να πεις τότε πιάσε τα όργανα και φώναξέ το>. Νιώθαμε πως έπρεπε να μιλήσουμε για όλα αυτά που βλέπαμε γυρνώντας στους δρόμους της Αθήνας. Ζούσαμε πολύ έντονα για την ηλικία μας, πράγμα που μας είχε συνεπάρει. Punk, κλαμπάκια, αλητεία σε μια ελληνική κοινωνία που κοίταζε την όλη φάση με το στόμα ανοιχτό, με ανάμικτα συναισθήματα φόβου και αμυδρής χαράς. Φόβο για το καινούριο, το άγνωστο και χαρά για όλη αυτή τη ζωντάνια που υπήρχε στη νεολαία. Το punk ήταν ο καταλύτης για την εφηβεία μας, το punk στην ουσία μας οδήγησε στη μουσική και τη ζωή.
Κ: Τα ιστορικά στοιχεία σε σχέση με το ξεκίνημα και την πορεία του γκρουπ τα δίνει ο Θοδωρής και με καλύπτει απόλυτα. Εγώ εντάσσομαι στο γκρουπ μετά απο πρόταση του Άρη Λαμπρίδη, ο οποίος έπαιζε σαν τραγουδιστής στο σχήμα.Την εποχή εκείνη εγώ εξέρχομαι μόλις απο μια ψυχεδελο-μεταλλική περίοδο της οποίας οι εκπρόσωποι έχουν καταντήσει πλέον γραφικοί διασκεδαστές και υποψιασμένος για τα νέα μουσικά πράγματα απο ακούσματα όπως - JOY DIVISION, MINIMAL MAN, SIOYXIE ψάχνω μια νέα ουσία στη ζωή και στη μουσική, με απλά λόγια δηλαδή ψάχνω κάπου να εναποθέσω την τσαντίλα μου για την κατάσταση της κοινωνίας και βέβαια να κάνω τα αποπροσανατολισμένα και γερασμένα φρικιά της ηλικίας μου να φρικιάσουν ακόμη περισσότερο. Οι CHAOS GENERATION απο την πρώτη κιολας επαφή μας με συναρπάζουν. Απλές φόρμες παραμόρφωσης στο έπακρο, στίχοι δυναμίτης, μινιμαλιστικά μουσικά θέματα και χωρίς σόλα (Φοβερό!!!) Εντάσσομαι στο σχήμα χωρίς δεύτερη κουβέντα. Πολύ σύντομα η ζωή μου με τη ζωή του γκρουπ γίνεται αδιαίρετο μίγμα. Και έμεινε έτσι για 8 χρόνια. Οι στίχοι εκείνη την εποχή οφείλω να ομολογήσω ότι ήταν λίγο αφελείς. Θα τα φωνάζουμε δυνατά, θα τα ακούσουν, θα τα καταλάβουν και θα αλλάξουν. Η αυταπάτη αυτή κρατάει λίγο. Η ωρίμανσή μας είναι ραγδαία. Δε τους συμφέρει ούτε να ακούσουν,ουτε να καταλάβουν, ούτε να αλλάξουν. Κι άμα τους πολυπιέσεις, οι μπάτσοι και οι δικαστές να είναι καλά. Η συνειδητοποίηση αυτή μεγαλώνει την οργή μας. Και επειδή η οργή είναι αυτό που περιμένουν, ξεγλυστράμε έξυπνα απο αυτή την παγίδα στην οποία τότε αρκετοί πέφτουν σαν τα πρόβατα και αρχίζουμε νέα στρατηγική. Ποτέ όπως μας θέλουν. Ποτέ εκεί που μας θέλουν. Ποτέ αυτό που περιμένουν. Δεν θα είμαστε η μηχανή που γεννάει θύματα για τις φυλακές τους. Θα είμαστε η ενέργεια που δίνει αξία στα θυματα τους. Τα πολιτικά μας όπλα θα είναι ο στίχος και η μουσική.
Δ: Εγώ βρέθηκα στο γκρουπ στην 2η φάση του, τέλη του '86 μέχρι το τέλος (δηλ.'89). Οι στίχοι μας ήταν αυτοί που έχουν όλα τα γκρουπ φαντάζομαι, δηλαδή να κάνουμε τις ιδέες μας μουσική και να εκφράσουμε τις αγωνίες μας, μαζί με κάποιους που να έχουν τα ίδια μυαλά με εμάς. Έτσι κι αλλιώς, όλο το νόημα ενός γκρούπ είναι η συλλογικότητα στην μουσική μας.
Θ: Αρχές του '84 το γκρουπ (τελειωτικά) πλέον εμφανίζεται με το όνομα ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ. Οστίχος πολιτικοποιείται καθαρά και περνάει στην επίθεση απένατνι σε κοινωνία-άνθρωπο-εξουσία. Ο Νίκος Βοσδόγιαννης (πολύ χαμηλών τόνων) αποχωρεί και τη θέση του στο μπάσο καταλαμβάνει ο Άκης Αμπράζης απο την Καρδίτσα (βρέθηκε απο αγγελία, μόλις που είχε έρθει στην ΑΘήνα αφού είχε πάρει το πρώτο χαρτί αναβολής απο τον στρατό). Ο Άρης Λαμπρίδης πηγαίνει σαν ντράμερ στους ANTI-TROPPAU COUNCIL και στη θέση του έρχεται ο Δημήτρης Δρακόπουλος. Ο Λαμπρίδης μας βοηθούσε στα τύμπανα στις συναυλίες όταν τραγουδούσα εγώ τα "ΚΑΜΜΙΑ ΕΛΠΙΔΑ", "ΜΠΑΣΤΑΡΔΟΚΡΑΤΙΑ" κτλ.

Απ' το 1982 μέχρι το 1989 έγιναν κάποιες αλλαγές στα μέλη. Που οφείλεται η αποχώρηση των Δρακόπουλου, Αμπράζη κι ο νέος ρόλος του Ηλιακόπουλου σε ντραμς-φωνητικά;
Θ: Ο Δρακόπουλος αποχώρησε όταν αποφασίσαμε οι υπόλοιποι να ξεφύγουμε απο το κλισαρισμένο πανκ ύφος και αναζητήσαμε καινούριες μουσικές φόρμες. Αφού τους στίχους τους έγραφα εγώ κατά 80-90% τελικά μόνο εγώ μπορούσα να τους τραγουδήσω κατάλληλα, πράγμα που και αποφάσισα. Αποτέλεσμα το ότι τα ηχογράφησα εγώ και στους δυο δίσκους. Η υπόθεση ντράμερ ήταν πολύ δύσκολη μέχρι το τέλος του γκρουπ. Ο Αμπράζης αποχώρησε γιατί αποφάσισε ξαφνικά να φύγει για τη Γαλλία. Βρισκόμαστε στο Βόλο όπου έχουμε εμφανιστεί στην πλαζ του ΕΟΤ μπροστά σε 6000 άτομα, πάνω σε μια πλωτή εξέδρα, στις 5/7/86. Μετά λοιπόν απο αυτή τη μοναδική συναυλία και αφού ήδη βρισκόμαστε στο ζενίθ με τη κυκλοφορία του 1ου δίσκου, σκάει βόμβα Αμπράζη. Θυμάμαι οτι στεναχωρήθηκα και οργίστηκα πάρα πολύ. Δεν μπορούσα να τον καταλάβω και στο τέλος τσακωθήκαμε. Δυο μήνες μετά, στις 28/9 έπρεπε να εμφανιστούμε στον Λυκαβηττό και μέναμε τελείως ξεκρέμαστοι. Τελικά με πολλή πίκρα και τρομερό άγχος καταφέραμε να παίξουμε με δανεικούς ντράμερ, μπασίστα, αρμονίστα απο τους MOIST DEVICE.
Κ: Ευτυχώς ή δυστυχώς η νέα ταυτότητα του γκρουπ που περιέγραψα προηγουμένως προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις και εντός του γκρουπ. Βοσδογιαννης, Λαμπρίδης, Δρακόπυλος, Αμπράζης αλλά και άλλοι συνεργάτες και φίλοι είναι άνθρωποι που κατά τη γνώμη μου δεν βίωναν ουσιαστικά τα νέα δεδομένα (και φυσικά δεν ήταν και υποχρεωμένοι) και αποχωρούν, μερικοί απο αυτούς δημιουργώντας και δυσκολίες κατά την αποχώρησή τους. Όλους αυτούς τους ανθρώπους τους θεωρώ σημαντικούς για την πορεία του γκρουπ και σημαντικούς σαν αμθρώπυς και μουσικούς τον καθένα ξεχωριστά. Για τον Αμπράζη τον Άκη ειδικά του οποίου το ιδιαίτερο παίξιμο στο μπάσο συνέβαλε σημαντικά στη μορφή της μουσιής μας εκείνη την εποχή, θέλω να προτείνω να ακούσετε τη δουλειά του με τους PARKISON SQUARE απαραιτήτως. Τον ρόλο του Θοδωρή Ηλιακόπουλου του ντράμμερ-τραγουδιστή τον επιβάλλει η μεγάλη δυσκολία μας να έχουμε σταθερό ντράμμερ, όλα αυτά τα χρόνια και βέβαια το ότι η ταυτότητα του γκρουπ έχει πλέον συνδεθεί άρρηκτα με την ερμηνεία του Θοδωρή. Ο λόγος που είχαμε αυτό το συνεχές πρόβλημα στο θέμα των τυμπάνων όπως το βλέπω σήμερα είναι ότι δεν υπήρχαν πραγματικοί ντράμμερ σκληρής μουσικής εκείνη την εποχή στον χώρο μας. Υπήρχαν σίγουρα καλοί ντράμμερ αλλά τους ξύιζε η ιδές να διαθέσουν το ταλέντο τους και να προσαρμόσουν το παιξιμό τους σε σκληρή μπάντα. Οφείλω πάντως να παραδεχτώ ότι ο εκάστοτε ντράμμερ μας όταν έβγαινε απο την πρόβα χρειαζόταν μια βδομάδα ξεκούραση για να συνέλθει. Είχαμε πάρα πολλές απαιτήσεις γρηγοράδας, ακρίβειας και ρυθμού που μπορούσαν να εξαντλήσουν και τον πιο έμπειρο ντραμμερ. Θεωρώ τον Ηλιακόπουλο σαν τον πρώτο διδάξαντα σε αυτήν την τεχνοτροπία παιξίματος. (Αντοχή αυτό το παιδί...)
Θ: Ο Αμπράζης ερωτεύτηκε σφοδρά μια γαλλίδα που είχε έρθει ελλάδα απο ένα πολύ καλό γαλλικό φανζίν για να καλύψει ρεπορτάζ για το ελληνικό underground. Έζησε στη Λυών μαζί της για λίγα χρόνια και έπαιζε μπάσο στους PARKINSON SQUARE κυκλοφορώντας ένα 45αρι και 2 lp. Τώρα απο ότι μαθαίνω ζει στο Los Angeles. Μετά το Λυκαβηττό προστέθηκαν οι Δημήτρης Παππάς στην κιθάρα και ο Αλέξης Αλιφέρης στο μπάσο.

Η πορεία του συγκροτήματος υπήρξε κατά κάποιο τρόπο παράλληλη με αυτήν των ΑΔΙΕΞΟΔΟ. Ποιες οι σχέσεις μεταξύ σας και ποια η γνώμη σας για αυτούς;
Θ: Ήμασταν όλοι μια παρέα τότε, στα ίδια μαγαζιά, στις βόλτες, στις διαδηλώσεις και στους τσαμπουκάδες, στη μουσική, παντού. Είναι φυσικό να υπάρχει αλληλεγγύη ανάμεσα σε ανθρώπους που ζούνε πολλές κοινές καταστάσεις. Η άποψή μου είναι πως αν συνεχίζανε ίσως να είχανε πολλά ακόμη να πούνε, οι εποχές ήταν πολύ δημιουργικές.
Κ: Με τα παιδιά ήμασταν φίλοι, συνεργαστήκαμε μαζί στην έκδοση της κασέτας "Καλή όρεξη" ένα απο τα πρώτα εγχειρήματα να αποτυπωθεί και να κυκλοφορήσει ελληνική πανκ μουσική. Μοιραζόμασταν τον ντράμμερ τους, το Γιάννη για κάποιο διάστημα. Η γνώμη μου για αυτούς είναι ότι πέρασαν απο τις τάξεις τους πολύ καλοί μουσικοί (Ντίνος, Μαρία, Γιάννης, Σωτήρης) αλλά χωρίς να γνωρίζω γιατί, το αποτέλεσμα της δουλειάς τους είναι λίγο άνισο. Πάντως στις συναυλίες αυτού του γκρούπ ήμουν πάντα παρών γιατί πίστευα πολύ σε αυτούς.

Πολλά λέγονται για εκείνη την εποχή. Αρ΄χες με μέσα του '80 όπου υπήρχε οργασμός στην Αθήνα απο μπάντες και ζωντανές εμφανισεις (Πήγασος κτλ) Εσάς τι σας έμεινε περισσότερο απο τότε; Θυμάστε κάποιες ιδιαίτερα έντονες στιγμές απο live, σε σχέση με το κοινό ή τους "ένστολους";
Θ: Η ιστορία ξεκινάει το '79 στην Πλάκα και κορυφώνεται γύρω στο τέλος του '86 στα Εξάρχεια. Απο την Αρετούσα, το Skylab και το Mad μέχρι τον Πήγασο και το 127db. Μια εποχή καθοριστική για την δημιουργία της ανεξάρτητης αθηναϊκής σκηνής και μια οργιάζουσα ποκιλία μουσικών στυλ και απόψεων. Ήταν η αρχή και όλα έδειχναν πάρα πολύ όμορφα. Ο κόσμος, η νεολαία, ζούσε έντονα τον ρυθμό της ζωής, υπήρχε τρομερή ανάγκη για ουσιαστική επικοινωνία και παράμβαση στα κοινωνικά δρώμενα, όλα τα αγωνιστικά κινήματα ήταν στις δόξες τους, όλοι απαιτούσαν και όλοι αντιστέκονταν και κανένας δεν ένοιωθε μόνος του. Απίθανα χρόνια, πολύ μα πολύ αληθινά.
Όλα τα live τότε ήταν δυνατά, όλα είχαν κάτι το ξεχωριστό. Δεν μπορώ να τα κρίνω μεμονωμένα. Αξέχαστο θα μου μείνει το Χημείο του '85 στην πρώτη κατάληψη. Τους είδα να τρέχουν και όχι μόνο. Σκηνές που αν τις περιγράψεις σήμερα δεν θα τις πιστεύει κανείς. Πράγματι μια θυελλώδης εποχή που πέρασε στην ιστορία.
Κ: Θυμάμαι μια συνεχή ένταση. Μια συνεχή χαρά. Συναυλίες, παρέες, φίλοι, ξενύχτια, συζητήσεις, αναλύσεις, ταξίδια για να δούμε φίλους και γνωστούς που κατά καιρούς είχαν συλληφθεί, κυνηγητό μέχρις εσχάτων και φυσικά μουσική. Μπορούσαμε να ακούμε με μεγάλο ενδιαφέρον ακόμη και γκρουπ απο την Ανταρκτική (αν υπήρχαν) γιατί μας ενδιέφερε τι έχουν να πουν. Για τους έλληνες δεν το συζητάμε. Ήταν βαριά αμέλεια να λείπεις απο εμφάνιση ελληνικού γκρούπ του χώρου, διότι θα ήταν όλοι εκεί.
Δ: Ήταν όντως μια "θερμή" δεκαετεία στην Αθήνα, θυμάμαι πόσο φοβισμένοι ήταν οι "ένστολοι" σε όλα τα επεισόδεια κτλ είτε σε συναυλίες είτε σε φασαρίες για άλλους λόγους. Απο τις πιο διασκεδαστικές στιγμές ήταν στο ROCK IN ATHENS '85, όταν όλοι είχαν παρατήσει την συναυλία για να βγούν έξω που γίνονταν τα επεισόδεια. Είχε πιο πολλούς στις φασαρίες, παρά θεατές.

Η "Μπασταρδοκρατία" -απο τα πιο δυνατά κομμάτια σας- έγραψε ιστορία. Απο την άλλη όμως φανηκε να ενοχληθήκατε απο την "συνθηματολογική" της αποδοχή απο το κοινό. Πιστεύετε ότι το κοινό ασχολήθηκε όσο έπρεπε με τους στίχους και τα μηνύματά σας ή περιορίστηκε στα εύκολα και ρηχά συνθήματα;
Θ: Πάντα το λέγαμε πως μας την έσπαγε να πάιζουμε για να χορεύουν πόγκο μερικοί ανεγκέφαλοι που αν τους ρώταγες τι έλεγαν οι στίχοι μας δεν ήξεραν να σου απαντήσουν. Εμείς το πανκ δεν το είδαμε ποτέ σαν εκτόνωση και μόνο. Μια ολόκληρη ιδεολογία, όλη η στάση ζωής που έδινε το πανκ ως αντίλογο, αυτό μας ενδιέφερε. Εκτόνωση, σίγουρα, χρειάζεται αλλά όχι ως αυτοσκοπός. Αυτό είναι μεγάλη ηλιοθιότητα. Αντηχεί κούφια μια ιδεολογία που εκφράζεται μόνο με πέτσινα και παραμάνες και δεν μπορεί να προσφέρει εσωτερικά μονοπάτια στον άνθρωπο.
Ναι η συνθηματολογία μας απωθούσε γιατί απλά δεν μπορούσαμε να εκφραστούμε μέσα απο κλισαρισμένες σκέψεις. Γι αυτό και διασκευάσαμε ντίσκο-φανκ την Μπασταρδοκρατία, για να απομυθοποιήσουμε το πρότυπο που είχαν με το "έτσι θέλω" αποδώσει κάποιοι στο κομμάτι αυτό και απο νωρίς αρνηθήκαμε να το ξαναπαίξουμε στα live. Δυστυχώς γιατί αυτό μας έδειξε καθαρά ότι ο χώρος του πανκ είχε πολλούς ανεγκέφαλους που απογοητεύτηκαν πολύ απο εμάς λόγω της άρνησής μας να παίζουμε ότι μας ζητούσαν. Ευτυχώς όμς γιατί είδαμε απο νωρίς την αλήθεια και δεν τρεφόμασταν με ψευδαισθήσεις.
Κ: Το θέμα της Μπασταρδοκρατίας για μένα είναι απλό. Σίγουρα μας ενόχλησε το κλισέ που δημιούργησε, μας ενόχλησε ότι ο κάθε χούλιγκαν αλεξιπτωτιστής του χώρου το ζητούσε στις συναυλίες σαν παραγγελιά ας πούμε, και σίγουρα όταν σταματούσαμε να το παίζουμετο στερήσαμε απο κάποιους ανθρώπους που ήθελαν να ακούν και αυτό το κομμάτι μας. Πρέπει όμως να πούμε ότι αυτό το κομμάτι προέρχεται απο την πρώτη πρώτη περίοδο του γκρούπ.
Μια περίοδο η οποία ξορκίστηκε πλήρως μέσα απο την νέα πολιτική στάση του γκρουπ η οποία τότε εξοστρακισε και πολλά άλλα κομμάτια της πρώτης περιόδου. Δεν λυπάμαι όμως καθόλου για αυτό γιατί η συνέχεια είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Το κοινό μας το γνωρίζει καλά αυτό. Και μιλάω για αυτούς που πήραν κάποια μυνήματα απο εμάς. Πιστεύω δε ότι όλοι όσοι παρακολούθησαν την πορεία μας όλοι πήραν τα μυνηματά μας και γι αυτο μας υποστήριξαν. Με την Γενια του Χάους δεν σήκωνε αστεία. Είχαμε ένα τρόπο να τιμούμε τον ακροατή μας και να απωθούμε αυτόν που απλώς κοίταζε για πλάκα και στην βαρεμάρα του ζητούσε την Μπασταρδοκρατία. Θεώρησε το ελιτισμό αλλά πιστεύω ότι το άτομο που θα μας εμπιστευόταν ήταν έτοιμο να βγεί απο τις νόρμες, να ξεχάσει λίγο το πόγκο του και να χρησιμοποιήσει την λειτουργία που λέγεται κρίση. Αυτοί που το έκαναν και το άντεξαν δεν το άλλαζαν με τίποτα.

Προεκτείνοντας το προηγούμενο ερώτημα, τι ήταν και τι είναι για σας το πανκ; Κυρίως εσωτερική νοοτροπία ή εξωτερική (καρφιά κτλ) υπόθεση;
Θ: Νομίζω πως είναι ξεκάθαρο απο την όλη στάση μας εκείνα τα χρόνια. Όλοι κάποτε ξεκινήσαμε με τα πέτσινα, τα καρφιά, τα περίεργα κουρέματα και ρούχα, όλοι ακούσαμε το κάλεσμα της εξτρέμ εμφάνισης που χλεύαζε τότε κοινωνικά πρότυπα. Αν όμως δεν έκνες τον κόπο να εμβαθύνεις στην ιδεολογία που εκδήλωνε η εμφάνιση τότε έχανες το παιχνίδι και γινόσουν απλά γραφικός. Είναι πιστεύω τουλάχιστον ανόηταο να εισπράξεις όλη τη κοινωνική αντίδραση και κατακραυγή για τον τρόπο που ντύνεσαι ή κουρεύεσαι και να μην προβληματιστείς με το περιβάλλον σου. Είναι ηλίθιο να μην εξελιχθείς σαν προσωπικότητα, ειδικά όταν έχεις τέτοιες φοβερές ευκαιρίες να δεις την αληθινή όψη των πραγμάτων, κάτι που όποιος ζει συμβατικά και "ηθικά" τη ζωή του, ούτε να φανταστεί δεν μπορεί ότι υπάρχουν.
Κ: Αν έδωσα την εντύπωση μέχρι τώρα ότι το πανκ σαν κίνημα τελικά δεν μας ενδιέφερε η ερώτησή σου μου δίνει την ευκαιρία να ξεκαθαρίσω τα πράγματα. Το πανκ απο το '80 και μετά είναι τα πάντα. Είναι τρόπος ζωής, είναι νοοτροπία, είναι αφύπνιση, είναι δύναμη. Είναι ο καταλύτης που διέλυσε τα ηλίθια όνειρα των χίπιδων και φρικιών βάζοντας όλους μας στο μεδούλι της αμφισβήτησης, την σύγκρουση με την εξουσία, την κηδεμονία, την χειραγώγηση. Οι άνθρωποι που βίωσαν το κίνημα αυτό είναι οι μόνοι που πολέμησαν, έχασαν αλλά δεν διαλύθηκαν απο χείμερες και ψυχρές τοξίνες. Είναι ο εφιάλτης των ξεδοντιασμένων φαντασμάτων του πολυτεχνείου και των πολιτικάντιδων που προέκυψαν απο τότε. Ταίριαξε καλά με την σοσιαλιστική μεταπολίτευση που προμήνυε την αποστείρωση των μαζών απο κάθε αγωνιστική ικμάδα, την σύνεση στον καπιταλισμό γιατί όλα πάνε καλά. Έτσι κι αλλιώς, και μια ομάδα με κωλόπαιδα που ουρλιάζουν για τα πυρηνικά, την μοναξιά, την παραμύθα, τον πόλεμο είναι απλώς κάποιο ενοχλητικοί. Είναι πανκιά, αλήτες. Είναι λοιπόν και ξέρουν γιατί είναι και ποιοι είναι και όταν τελειώσουν θα φύγουν γνωρίζοντας και όχι παραμυθιασμένοι. Τώρα για καρφιά, πέτσινα κτλ προσωπικά τα βρίσκω πολύ ελκυστικά. Κάπιοι τα φόρεσαν, τα ευχαριστήθηκαν αλλά ταυτοχρόνως έκαναν αυτό που έπρεπε. Κάποιοι πήγαν να παίξουν με αυτά, έπαιξαν και έφυγαν. όσοι πήγαν να τα εκμεταλευτούν, χωρίς αντίκρυσμα την πλήρωσαν ακριβά γινόμενοι βορά στα σαρκοβόρα μέσα ενημέρωσης, στις φασιστικές οργανώσεις και στους εμπόρους ναρκωτικών.
Δ: Πιστεύω πως το πανκ (ότι κι αν είναι αυτό πια) είναι μια έκρηξη, μια αντίδραση στις παραδοσιακές αρχές και συνήθειες της κοινωνίας δυτικού τύπου. Αυτή η έκρηξη εκφράστηκε στα '80 με το πανκ και ήταν και εσωτερική και εξωτερική υπόθεση, δεν μπορείς να απομονώσεις το ένα απο το άλλο. Όσοι έμειναν στην επιφάνεια είτε στο ένα είτε στον άλλο τομέα, δεν κατάλαβαν τίποτα απο όλα αυτά. Πιθανόν τώρα να είναι δημόσιοι υπάλληλοι και να ψηφίζουν δεξιά. Όσοι το σκέφτηκαν βαθύτερα επηρεάστηκαν απο αυτό στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Φυσικά δεν εννοώ ότι στα 32 μου θεωρώ τον εαυτό μου πανκ, θα ήταν αστείο. Εννοώ ότι όλη αυτή η ιστορία μου άφησε ανεξίτηλα σημάδια, στον τρόπο που σκέφτομαι και πράττω.

Οι "Ψυχρές τοξίνες" όπως και άλλα κομμάτια σας φαίνεται να έχουν προσωπικά στοιχεία απο τις ζωές σας ή φίλων σας. Είναι όντως έτσι και ποια η γενική σας θεώρηση περί κάθε είδους ψυχρών τοξινων;
Θ: ΟΙ «Ψυχρές τοξίνες» είναι μια κραυγή διαμαρτυρίας ενάντια στην ιστορία με την ηρωϊνη, για την ανοχή του κράτους, για την αντιμετώπιση του κοινωνικού συνόλου και φυσικά είναι γραμμένο για όλους εκείνους τους φίλους και γνωστούς που βρέθηκαν σε ένα υπόγειο ξυλιασμένοι. Οι στίχοι γράφτηκαν στις 23/9/84, όταν ακόμα το πρόβλημα με τις σκόνες δεν είχε παρει τόσο μεγάλες διαστάσεις. Κι όμως, βλέπαμε καθαρά τι θα επακολουθούσε γιατί ζούσαμε στους δρόμους και γνωρίζαμε την αλήθεια και όχι την κατευθυνόμενη άποψη των εφημερίδων.Πιστεύω πως το μήνυμα του τραγουδιού είναι ξεκάθαρο. Είναι αναμφισβήτητος ο πονος, είναι αληθινά τα προβλήματα και τα αδιέξοδα στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Η παραίτηση, η απελπισία και η λήθη όμως δεν αποτελούν ούτε λύση ούτε αντίδραση. Ότι κι αν συμβεί, όσο άσχημο και οδηνηρό και αν είναι, χρέος του καθένα είναι να σταθεί και να παλέψει, να αγωνιστεί και να μην επιτρέψει στον εαυτό του να δειλιάσει. Αλλιώς, είναι χαμένος και η ηρωϊνη είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή. όποιος το αγνοεί αυτό σήμερα που η ηρωϊνη είναι προσιτή στον οποιονδηποτε, τότε ρισκάρει την ζωή του και όλες οι πιθανότητες είναι εναντίον του. Δυστυχώς δεν μαθαίνουν όλοι.
Κ: Ναρκωτικά=λεφτά=όπλα=καπιταλισμός=ναρκωτικά. Στις πλάτες των ανθρώπων που παίζεται αυτό το παιχνίδι αφειερώνεται το Ψυχρές τοξίνες.
Δ: Πιστεύω πως τα λεγόμενα «σκληρά» ναρκωτικά είναι η μεγαλύτερη μαλακία που μπορεί να κάνεις στη ζωή σου. Δεν πρέπει να τα ισοποδώνουμε όλα στο όνομα του underground, δεν έχει να κάνει με τίποτα άλλο εκτός απο παραίτηση, ηλιθιότητα και έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή.

Είχατε την ευκαιρία για αρκετές εμφανίσεις εκτός Αθηνών. Ποιες οι εντυπώσεις απο τις εδώ (Θεσ/κη) εμφανίσεις;
Θ: Οι εμφανίσεις μας στην επαρχία ήταν σημαντικό κεφάλαιο στην πορεία μας. Η νεολαία εκεί δίψαγε για καινούρια ακούσματα και ήταν πολύ πιο δεκτική και ανοικτή σε μηνύματα απο όσο η νεολαία της Αθήνας που θεωρούσε τα συγκρότηματα κτήμα της. Η επαφή μας τέτοιους ανθρώπους μας έδωσε όμορφες συγκινήσεις και μας άφησε πλουσιότερους σε εμπειρίες. Η Θεσ/νίκη είναι πάντα στην καρδιά μου, περισσότερο για τους ανθρώπους που γνώρισα εκεί. Διαφορετικοί άνθρωποι οι βόρειοι, άλλη ποιότητα, πιο φινετσάτοι και πιο μπεσαλήδες, πράγμα που εκτιμώ πολυ. Τουλάχιστον τότε, οι Θεσσαλονικείς είχαν «κάτι» εντελώς δικό τους. Το μόνο άσχημο που θυμάμαι ήταν οι κλίκες που υπήρχαν ανάμεσα στα άτομα και οι επιθετικές μεταξύ τους σχέσεις. Τα ίδια και χειρότερα συνέβαιναν και στην Αθήνα και αυτό με ενοχλούσε και με πίκραινε. Ενώ δεν υπήρχε τίποτα να χωρίσουμε, ήμασταν διαρκώς διαιρούμενοι σε ομάδες και δεν μπορούσαμε μια χούφτα άνθρωποι να συνεννοηθούμε μεταξύ μας. Ασυγχώρητοι. Αν μέναμε ενωμένοι σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια που η τρέλα κάλυψε σαν το χιόνι όλους τους εναλλακτικούς χώρους (�86-�87), ίσως να μην είχαμε τόσες απώλειες. Όμως, την πατήσαμε και εμείς ακριβώς όπως και τόσοι άλλοι πριν απο εμάς.

Αρκετοί θεωρούν τον 1ο δικό σας δίσκο ως την κορυφαία δημιουργία σας. Στον 2ο δίσκο το στυλ είναι αρκετά διαφορετικό κι αισθητά «μεταλλικό» σττιχουργικά αισθητές διαφορές μάλλον δεν υπάρχουν , τελικά τι στόχους είχατε με καθένα απο τα δυο αυτά βήματά σας;
Θ: Σίγουρα το 1ο βήμα είναι αυτό που δημιουργεί τις εντυπώσεις, που δίνει το στίγμα. Όμως το 2ο είναι η φυσική εξέλιξη του 1ου. Κάποιοι ταυτίζονται με το ένα και χάνουν τη συνέχεια, κάποιοι είναι πιο ανοιχτοί, καταννούν την πορεία και την αναζήτηση μέσα στη μουσική και είναι πιο τυχεροί γιατί έχουν πιο ολοκληρωμένη την εικόνα για αυτό που λένε πως τους αρέσει. Προσωπικά, είμαι με τους δεύτερους. Συγκροτήματα που επαναλαμβάνονται μου είναι αδιάφορα. όσο αφορά τη Γενιά, τίποτα δεν θεωρώ «κορυφαίο» απο όσα κάναμε. Μόνο ιδιαίτερες στιγμές μπορώ να να ξεχωρίσω και αυτό γιατί θυμάμαι τις κουβέντες μας, τις αγωνίες μας, τα ξενύχτια μας, την πορεία μέχρι να ολοκληρωθεί ένα τραγούδι, θυμάμαι την άγρια χαρά μας όταν το παίζαμε, την πόρωσή μας. Στιχουργικά, εγώ βλέπω αισθητές διαφορές. Ο 1ος δίσκος μιλάει για αυτά που βλέπω γύρω μου, για για όσα νιώθω, ελπίζω, για όσα λυπάμαι ή οργίζομαι. Ο 2ος δίσκος έχει πιο εσωτερικό προσανατολισμό, μιλάει με βαθύτερες εικόνες και μεταφορικές έννοιες, προσεγγίζει διαφορετικά συναισθήματα. Το μουσικό ύφος εσύ το λες «μεταλλικό», εγώ το ονομάζω απλά όχι μόνο πανκ. Στόχοι δεν υπήρξαν ποτέ στην ουσία. Ήμασταν συγκρότημα, δημιουργούσαμε μουσική, παίζαμε live, βγάλαμε δίσκους. Εκθέταμε τους εαυτούς μας με σκοπό να λυτρωθούμε απο όσα νοιώθαμε και καταλαβαίναμε, θέλαμε να τα μοιραστούμε. Αυτός ήταν ο μοναδικός στόχος μας σαν συγκρότημα και το μόνο που τελικά καταφέραμε. Δώσαμε τις σκέψεις και τη μουσική μας και σε άλλους ανθρώπους και το μοναδικό μας κίνητρο ήταν η ανάγκη για επικοινωνία.
Κ: Ο πρώτος δίσκος σηματοδοτεί το κλείσιμο μιας περιόδου 4-5 χρόνων στην οποία το γκρούπ ψάχνεται σε όλα τα επίπεδα. Όλα μαζεύοναι εκει και αισθητικά μπορώ να πω ότι ο δίσκος αυτός δεν εντάσσεται κάπου στα δεδομένα της εποχής. Περιέχει μουσικά αποστάγματα της δεκαετείας του �70. Ένα αποχαιρετισμό στο πανκ σαν μουσική φόρμα και προτείνει την χρήση του «οργάνου ορχήστρα» στην τεχνική του παιξίματος και της ενοχήστρωσης κάτι που εμένα τουλάχιστον με εξιτάρει σαν ιδέα ακόμη και σήμερα όταν ακούω τον δίσκο. Στιχουργικά μπορώ να πω ότι συγκεντρώνει τις μέχρι τότε προσπάθειες για στίχο διαμαρτυρίας και περνάει στον στίχο-ποίηση πραγμα που πραγματώνεται στον δεύτερο δίσκο. Σε αυτόν τον δεύτερο δίσκο τα δεδομένα αλλάζουν, υπάρχουν δυο κιθάρες και συγκεκριμένη τεχνοτροπία (που ναι είναι μεταλλική) και ένα βασικό δεδομένο: ότι γνωρίζουμε γράφοντας τον ότι θα είναι ο τελευταίος. Αυτό το τελευταίο μας κάνει να συγκεντρώσουμε τις δυνάμεις μας πέρα απο πειραματισμούς (έγιναν και απέτυχαν) σε πολύ συγκεκριμένα πράγματα στον τρόπο ενορχήστρωσης με αποτέλεσμα ένα φαινομενικά μονολιθικό δημιούργημα. Δεν είναι όμως. Ο πρώτος δίσκος περιέχει όμορφα κομμάτια ενώ ο δεύτερος περιέχει ψαγμένα κομμάτια με μεταλλική επένδυση. Η ποίηση του Θοδωρή είναι σε φοβερά επίπεδα, καθώς και η ερμηνεία του, τα τύμπανα διατηρούν τον ελέυθερο χαρακτήρα τους αλλά το μπάσο και οι κιθάρες περιορίζονται προς χάριν της συμφωνίας σε απόλυτα επίπεδα. Και χωρίς παραμόρφωση να παίζονταν τα μουσικά θέματα αυτά πάλι μεταλλικά θα ήταν.
Δ: Ίσως να είμαι εν μέρει υπέυθυνος για αυτή την «μεταλλική στροφή», η εξέλιξη όμως είναι το απαραίτητο στοιχείο ενός γκρούπ, αν θέλει να μην αναμασά τα ίδια. Όπως εξελισσόμαστε ως άνθρωποι, έτσι εξελισσόμαστε και ως μουσικοί.

Λίγο μετά το «Ρέκβιεμ» επήλθε η διάλυση. Ποιο ακριβώς λόγοι οδήγησαν σε αυτή και τι σας ώθησε στην επανακυκλοφορία του τωρινού cd;
Θ: Είναι πάντα πολλές οι αιτίες που οδηγούν σε διάλυση ένα γκρουπ. Καθοριστικής σημασίας για μας ήταν το πρόβλημα του ντραμμερ. Μέσα σε 7 χρόνια, εκτός απο μένα, πέρασαν 6 ντράμμερ απο το γκρουπ. Είναι τεράστια η φθορά όταν κάθε λίγο ξαναρχίζεις απο την αρχή, μέχρι να μάθει τα κομμάτια, να μπορείς να βγείς άνετα σε live, είναι μεγάλη κούραση. Φτάσαμε στο σημείο να σκεφτόμαστε για session, πράγμα που αποδείχτηκε πολύ δύσκολο ως αδύνατο. Πρώτον λόγω ιδεολογίας και δεύτερον λόγω έλλειψης χρημάτων. Από τις live εμφανίσεις βγάλαμε ελάχιστα και έπρεπε να πληρώνουμε στουντιο για πρόβες. Δύσκολοι καιροί τότε στην Αθήνα, εποχή διάλυσης γενικά, πολλή καταστολή, έκλειναν τα κλαμπ, κυνηγούσαν τον κόσμο, πράγματα που ξεραμε άλλαξαν ανεπιστρεπτί, άτομα χάθηκαν, κρίκοι έσπασαν. Είναι θαύμα το ότι καταφέραμε να βγάλουμε το Ρεκβιεμ μέσα απο τόσο αντίξοες συνθήκες. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μπήκαν και κάποιες εταιρείες στο παιχνίδι και άρχισαν να χωρίζουν τα συγκροτήματα με κριτήριο ένα πιθανό κέρδος. Πολλοί τότε αρπάχτηκαν απο αμφίβολης ποιότητας «ευκαιρίες» κάνοντας διάφορους συμβιβασμούς για να συνεχίσουν να υπάρχουν στη σκηνή. Εμείς προτιμήσαμε να διαλύσουμε μένοντας συνεπείς σε όσα πιστεύαμε, παρά να πέσουμε στην παγίδα του υποτιθέμενου ελληνικού ροκ που αναμασά τις σάρκες του μόνο και μόνο για να πουλάει δίσκους και μούρη που στην τελική δεν έχει. Η ιστορία θα κρίνει όσους ξεπουλήθηκαν και στο τέλος θα τους αφαιρέσει τα προνόμια που οικειοποιήθηκαν στις πλάτες των άλλων. Σχετικά με την επανακυκλοφορία των δίσκων μας, η wipe out θεώρησε τη δουλειά μας ικανή να σταθεί και σήμερα στην αγορά κι έτσι αγόρασε τα δικαιώματα απο την Di Di Music που ασχολείται πλέον μόνο με συναυλίες. Δώσαμε ότι χρειαζόταν απο το αρχείο μας και ένας καλός φίλος και κωμικογράφος, ο Τάκης ανέλαβε τα νέα αξώφυλλά και labels. Έτσι λοιπόν κυκλοφόρησε το cd κι ακολουθεί και το βινύλλιο, χωρίς καμμιά επεξεργασία. Η Wipe out έχει δώσει εδώ και χρόνια τα διαπιστευτήριά της στο χώρο της ανεξάρτητης δισκογραφίας και δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Χαίρομαι που συνεργαστήκαμε και πιστέυω πως η προσπάθειά τους στο σύνολο της είναι τίμια και αξίζει την προσοχή του κοινού που ψάχνει παραμέτρους των ελληνικών συγκροτημάτων.
Κ: Το �89 η διαδικασία εμπορευματοποίησης του ροκ στην ελλάδα έχει ολοκληρωθεί. Σε μια πλήρως αποστειρωμένη και ελεγχόμενη ήδη κοινωνία εισβάλει το MTV, τα κλαμπ ευρέως φάσματος, τα top models. Οι πιτσιρικάδες έχουν εθιστεί στην κατανάλωση και όταν αυτό συμβαίνει σημαίνει μπόλικο χρήμα. Οι έμποροι ναρκωτικών ψάχνουν λοιπόν νέα βαποράκια. Τα μαγαζάκια λανσάρουν νέα ρουχαλάκια. Τα κλαμπ γεμίζουν μοντελάκια, η κάθε φυλλάδα και το channel έχει πρόσβαση να πάρει συνέντευξη απο οποιοδήποτε ροκ γκρουπ και ο πιτσιρικάς, αφού είδε και θαύμασε θα σκάσει άνετα το πεντοχίλιαρο για να δει το αγαπημένο του γκρουπ σε χώρο ελεγχόμενο όμως και τότε μόνο θα είναι ροκ. Δεν γνωρίζει ότι στον χώρο που πηγαίνει δίνει τα λεφτά του στον κάθε σκυλά επιχειρηματία ο οποίος το καλό το μαγαζί το έχει στην παραλία αλλά και δεν τον ενδιαφέρει. Ετσι κι αλλιώς αυτό είναι το ροκ. Ετσι λοιπόν παράξενα αλισβερίσια αρχίζουν, στο που θα παίξεις, ποιος θα παίξει, πόση ώρα θα παίξεις. Ευτυχώς τα καταλαβαίνουμε όλα πολύ σύντομα και δυαλυόμαστε ήσυχα, αφήνοντας τους να βουργίζονται σε αυτή την ηλίθια βιομηχανία αποχαύνωσης. Η επανακυκλοφορία των δίσκων μας σε cd με ευχαριστεί διότι έχει πολύ καλό ήχο (καλύτερο απο τους δίσκους μας) και δίνει την ευκαιρία σε κάποιο κόσμο για ένα πιο ψύχραιμο άκουσμα.

Με τι ασχοληθήκε το κάθε μέλος μετά τη διάλυση; Διατηρείτε επαφή και τελικά υπάρχει περίπτωση να ξαναβρεθείτε ως Γενιά ή με κάποιο άλλο όνομα;
Θ: Μετά τη διάλυση ο καθένας τράβηξε τον δρόμο του. Η ιστορία του καθενός δεν νομίζω πως ενδιαφέρει τον οποιονδηποτε. Δεν διατηρούμε όλοι επαφή κι ούτε πρόκριται να ξαναχρησιμοποιήσουμε το όνομα Γενια του χάους. Αυτό θα ήταν μεγάλη υποκρισία εκ μέρους μας. Σήμερα που μιλάμε, ο Δημήτρης Παππάς, εγώ και δυο φίλοι έχουμε ξεκινήσει δουλειά πάνω σε ένα concept δίσκο με 13 κομμάτια, τους στίχους των οποίων ολοκλήρωσα στο τελος του �96. Μουσικά δεν μπορώ να το προσδιορίσω γιατί είναι πολύ νωρίς ακόμη. Το μόνο σίγουρο είναι πως θα συνεργαστούμε με διάφορους μουσικούς γιατί οι ιδέες μας είναι πιο πολύπλοκες και κιθάρα �μπασο-ντραμς δεν φτάνουν για να τις αποδώσουν. Να� μαστε καλά κι όταν έλθει η ώρα κι είμαστε έτοιμοι, μπορεί να τα ξαναπούμε.
Κ: Η μοναδική επαφή μεταξύ όλων μας πλέον, είναι μεταξύ του Θοδωρή και εμένα.Έχουμε αρχίσει μια δουλειά πανω σε στίχους του Θοδωρή, η οποία (όσο μπορώ να κρίνω) έχει το ίδιο feeling με την Γενιά, αλλά φυσικά δεν είναι μια απο τα ίδια. Έχουν περάσει 7-8 χρόνια, ακόμα και η μουσική που ακούμε έχει περάσει πολλά στάδια απο τότε. Η ψυχή όμως είναι η ίδια. (Τα πράγματα, ωστόσο, καποιους μήνες αργότερα είναι διαφορετικά. Αν υπάρξει σχήμα, θα περιλαμβάνει τους Θοδωρή και Κώστα - Χ.Κ)

Ποια η γνώμη σας α) για τον επίσημο μουσικό τύπο, β) τα fanzine. Πιστεύετε ότι το γκρουπ είχε γενικά την αναγνώριση που άξιζε;
Θ: Ο επίσημος μουσικός τύπος τώρα πια κατευθύνεται άμεσα απο τα συμφέροντα των πολυεθνικών και όπως είναι φυσικό προωθεί ότι σαβούρα κρίνεται εμπορική. Άσε που είναι σπάνιο να διακρίνεις κάποιο ταλέντο ανάμεσα σε αυτούς τους κομπλεξικούς κι ανέμπνευστους «δημοσιογράφους». Μέσα απο ένα τέτοιο καθεστώς δεν περιμένω τίποτα. Αν κάτι καλό συμβεί, θα έιναι ευχής έργο. Τα φανζινς στήριξαν με το μεράκι τους καταστάσεις για τις οποίες κανείς δεν ενδιαφέρθηκε και συχνά έγραψαν την αλήθεια για υποθέσεις που ο επίσημος μουσικός τύπος εξιδανίκευε ή μυθοποιούσε. Φυσικά δεν γλύτωσαν απο την υποκειμενικότητα των απόψεων ή των κριτηρίων τους για την τέχνη, αλλά τουλάχιστον κράτησαν πιο έντιμη στάση. Δεν είναι τυχαίο που μετά απο τόσα χρόνια μιλάμε σε φανζιν. Η αναγνώριση που τυχόν είχε το γκρουπ δεν μας απασχόλησε ποτέ. Πολλά λέγονται κι άλλα τόσα ακούστηκαν κατά καιρούς για την επιρροή μας στα μετέπειτα χρόνια, όμως δεν κρατάω τίποτα γιατί απλά δεν στόχευσα ποτέ σε κάποια αναγνώριση. Σίγουρα πάντως, με την επανακυκλοφορία των δίσκων θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε σήμερα τι άξια έχει το γκρουπ για το κοινό.
Κ: α) Τηλεόραση σε χαρτί β) Πάντα με συγκινεί μια προσπάθεια για καποιο φανζιν. Τ ' αγαπώ πλατωνικά. Δεν κάνω έρωτα μαζί τους. γ) Κάποια φορά με πλησιίασε μια κοπέλα που μόλις είχε παρακολουθήσει κάποιο live μας και μου είπε : «Τώρα ξέρω γιατί είστε τόσο καλό γκρουπ. Γιατί αγαπάτε ο ένας τον άλλο».
Δ: Διαβάζω και «επίσημο» τύπο και φανζιν, απλώς για ενημέρωση, γιατί η αξία είναι υποκειμενική, και τα γούστα το ίδιο. Φυσικά δεν δίνω σοβαρή σημασία σε αυτά που γράφουν τα περιοδικά, γιατί όλοι ξέρουν ότι είναι κατευθυνόμενα απο τις εταιρείες.

Ποια γκρουπ ελληνικά ή ξένα θεωρείτε αγαποημένα σας απο τον χώρο του punk/hardcore;
Θ: Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν ελληνικά συγκροτήματα που αξίζουν. Ονόματα δεν θα αναφέρω αλλά θα πω ότι προτιμώ αυτούς που ανεξάρτητα με το μουσικό τους στυλ, έχουν τα κότσια να ανοίξουν προσωπικούς δρόμους κι όχι αυτούς που πάντα κάποιους θα θυμίζουν. Περιφρονώ αυτούς που θυσιάζουν την ελληνικότητα τους στο βωμό της επιτυχίας και στο τέλος ακούγονται σαν αμερικανάκια. Θαυμάζω αυτούς που ανακαλύπτουν τη μουσική στην ψυχή τους κι εκθέτουν τον εαυτό τους χωρίς να προσπαθούν να πλασσαριστούν ανώδυνα μέσα απο κάποιες «συνταγές» που τυγχάνουν αποδοχής. Ο νοών νοείτω. Εκτός συνόρων, αυτοί είναι μερικοί απο τους αγαπημένους : DEAD KENNEDYS, ANTI-SECT, RUDIMENTARI PENNY, SAW THROAT, BAD BRAINS, BLACK SABBATH, JUDAS PRIEST, AC/DC, CATHEDRAL, PENTAGRAM, ICED EARTH, RESIDENTS, CHROME, FRONT 242, CLOCK DVA, YOUNG GODS, MOB, ZOUNDS, SOUND, MECANO, NEW MODEL ARMY, BAUHAUS, SISTERS OF MERCY, FIELDS OF THE NEPHILIM, DIE KRUPPS, MINISTRY.
Κ: Θυμάμαι τότε ότι πάντα απολάμβανα την μουσική των δικών μας NOT 2 WITHOUT 3, BAUHAUS, CHRISTIAN DEATH, CURE, NEW MODEL ARMY, SOUND, WIPERS και εκατοντάδων άλλων συγκροτημάτων.
Δ: Τα γκρουπ που επηρέασαν την ζωή μου και την μουσική μου παιδεία απο το χώρο του METAL-PUNK : BLACK SABBATH, MOTORHEAD, SEX PISTOLS, DEAD KENNEDYS, AC/DC, IGGY POP. ακούω όμως και άλλα είδη μουσικής, εκτός απο αυτό το στυλ π.χ. νομίζω πως ο BOWIE είναι μεγαλοφυής μουσικός.

Νομίζω ότι η παραγωγή αδικεί πολύ το γκρουπ και στους δυο δίσκους.
Θ: Το πρόβλημα που υπήρχε εκείνη την εποχή και που σήμερα οι νεότεροι αγνοούν είναι πως δεν υπήρχε γνώση του σκληρού ήχου απο τους ηχολήπτες. Φαντάσου πως τα περισσότερα γκρουπ πήγαιναν στα studio με βινύλλια του εξωτερικού παραμάσχαλα για να ακούσει ο ηχολήπτης, μπας και καταλάβει περί τίνος επρόκειτο το όλο ύφος. Αυτό ήταν ένα τεράστιο πρόβλημα που λίγο-πολύ το αντιμετωπίσαμε όλοι όσοι γράφαμε δίσκους τότε. Στην περίπτωσή μας μόνο ο PETE LALLIS στο 2ο remix του Ρεκβιεμ μας βοήθησε ουσιαστικά και αυτό γιατί άκουγε hard rock κι ήξερε δέκα βασικά πράγματα. Απο την άλλη, τα απαρχαιωμένα μηχανήματα που διέθεταν οι εταιρείες κοπής βινυλλίου προβλημάτιζαν περισσότερο την κατάσταση. Χαρακτηριστικά θα σου πω, όταν επιστρέψαμε και το 2ο δείγμα του Ρέκβιεμ ως απαράδεκτο, ζητήσαμε εξηγήσεις απο τους τεχνικούς της FABEL για τους λόγους που χάνονταν ο όγκος και οι μεσαίες απο το master στο βινύλλιο και πήραμε την αξής απάντηση : "Ο όγκος που βγάλατε στο studio θα αποδοθεί στο βινύλιο, μόνο κατά 70%, αν χωρίσετε τα τραγούδια σε δυο δίσκους των 45 ή 33 στροφών, αλλιώς αν τα στριμώξετε σε ένα 33άρι η απώλεια θα φτάσει κοντά στο 50%". Όπως καταλαβαίνεις αυτό απαιτούσε επιπλέον χρήματα που δεν υπήρχαν και φυσικά δεν δόθηκαν απο την εταιρεία. Και φυσικά να μην ξεχνάμε πως γράφαμε στο studio με το ρολόι στη μούρη γιατί χρήματα για πολλές ώρες δεν διέθετε κανείς. Πολύ άγχος και πολλή πίεση για να μπορείς να αποδώσεις. Μέσα απο τέτοιες συνθήκες τι να περιμένει κανείς; Πάλι καλά να λέμε. Σήμερα και γνώση και εμπειρία υπάρχει και στο σύνολο τους τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα. Όσοι άκουσαν τα cd πάντως θα δούνε την διαφορά απο τα πρώτα βινύλλια και θα καταλάβουν πως παιζαμε τότε. Σήμερα, η δουλειά μας θα ακουστεί καθαρά, χωρίς απώλειες.

Ασχετο. Πιστεύετε ότι είχατε αρκετά sexy image ως ροκ γκρουπ, έρχονταν ωραίες γυναίκες στις συναυλίες σας;
Θ: Δεν ξέρω, γούστα είναι αυτά και ποικίλλουν στους ανθρώπους. Σίγουρα όμως η σκηνή δημιουργεί ιδιαίτερες εντυπώσεις στο άλλο φύλο, αποπνέει κάποιου είδους ερωτισμό. Λίγες γυναίκες είχαν το θάρρος να μας πλησιάσουν αληθινά απο οσο θυμάμαι. Ήμασταν και ελαφρώς δυσπρόσιτοι σε όσους μας αντιμετώπισαν σαν είδωλα, μας απωθούσε το σταριλίκι. Πίναμε πολύ και ζούσαμε έντονα όλες τις σχέσεις μας, ήμασταν χύμα κι αυτό απωθεί κάποιους και κάποιους τους ελκύει. Κανένα συγκρότημα δεν μπορεί να το αποφύγει.
Κ: Και ποιοι ήμασταν δηλαδή που θα έρχονταν ειδικά για μας; (Ηρέμησε φίλε, μια αστεία ερωτησούλα είναι μόνο.- Χ.Κ) Τα θυμάμαι πάντως τα κορίτσια του χώρου εκείνη την εποχή σαν μια πολύ ιδιαίτερη εικόνα και αίσθηση. Είχαν την δυνατόττητα και την θέληση να διεκδικούν την θέση τους μέσα στο αβάστακτο macho που εξέπεμπε η μάζα των αγοριών απολαμβάνοντας μια ισότητα ειδικού τύπου που την είχαν κερδίσει σίγουρα με το θάρρος τους και την αυτόνομη στάση σαν γυναίκες. Ίσως οι ίδιες να μην καταλάβαιναν το τι επιτύγχαναν αλλά πιστεύω ότι η συναναστροφή μαζί τους έδωσε τότε (τουλάχιστον σε εμένα) άλλες διαστάσεις στην δυνατότητα κατανόησης και αποδοχής μιας γυναίκας που δεν είναι γκόμενα κάποιου για να υπάρχει, που επιλέγει αν θα σε αγκαλιάσει ή θα σε πλακώσει στις γρήγορες, που χορεύει ισότιμα με τα αγόρια το πόγκο της και αισθάνεται πλήρως ερωτεύσιμη έστω και αν είναι μοικανή με αρβύλες.

Στο ξεκίνημα προφανώς υπήρχε ένα όραμα. Μετά τη διάλυση ποια η άποψη σας, δικαιώθηκε το όραμα ή νιώθετε ότι δεν φτάσατε στο μαξιμουμ των στόχων σας;
Θ: Όπως ήδη είπαμε ούτε στόχοι ούτε οράματα υπήρξανε. Αν εννοείς τις δυνατότητες μας, δεν μπορώ ούτε να φανταστώ που θα μπορούσαμε ίσως να φτάσουμε αν είχαμε μόνιμο ντράμερ και μια κάποια οικονομική κατάσταση που να μας επιτρέπει μεγαλύτερη επένδυση στο συγκρότημα. Δεν με αρέσει να μιλάω υποθετικά. Πάντως κι εκεί που φτάσαμε με τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε, καλά ήταν δεν θα μπορούσα να ζητήσω τίποτα παραπάνω.
Κ: Μια φορά στη Θεσσαλονίκη, μετά απο κάποιο live προχωρήσαμε με φίλους στην Αριστοτέλους για ξελαμπικάρισμα. Ένα παιδί απο την παρέα μας ήταν πολύ σκεπτικός και έδινε την εντύπωση ότι κάτι ήθελε να πει. Τον ρώτησα, λοιπόν, γιατί ήταν έτσι και εκείνος με έντονο ύφος με ρωτάει : Μπορείς σε παρακαλώ να μου εξηγήσεις γιατί "δεν υπάρχει μέλλον;" Εγώ πιστέυω ότι υπάρχει μέλλον διότι... Η φράση αυτή απο το "Καμμιά ελπίδα" έδωσε το έναυσμα για μια συζήτηση που κράτησε κάποιες ώρες ανταλλάχτηκαν απόψεις, θέσεις και βγάλαμε συμπεράσματα. Συνειδητοποιήσαμε ακόμη περισσότερο ποιοι είμαστε και τι επιζητούμε. Δυνατή νύχτα αυτή στη Θεσσαλονίκη.
Δ: Νομίζω πως αν έλειπαν όλα αυτά τα προβλήματα που είχαμε θα είχαμε πολλά ακόμα να πούμε, αλλά με δεδομένη την κατάσταση, ήμασταν πολύ παραγωγικοί.

Διάφορα άτομα στο λεγόμενο "underground" συμπεριφέρονται με τρόπο που κάποιοι μιλούν για το "φασισμό της αναρχίας". Με άλλα λόγια, θέτουν απο μόνοι τους στάνταρ (απο τα αξεσουάρ μέχρι την υποχρεωτική ανάγνωση του Μπακούνιν) που όποιος δεν ακολουθεί μένει απο έξω. Πως βλέπετε μια τέτοια νοοτροπία και τι έχετε να καταθέσετε απο τη δική σας εμπειρία;
Θ: Η συμπεριφορά και η νοοτροπία του εκάστοτε "underground", πιστεύω πως χρειάζεται μεγάλη ανάλυση και προβληματισμό σε βάθος για να καταλήξει κανείς σε συμπεράσματα. Για μένα underground δεν είναι μόνο οι αναρχικοί ή οι punk. Στον ορισμό αυτό ανήκουν όλα αυτά τα άτομα, ανεξαρτήτως ηλικίας που ζουν έξω απο τα κοινωνικά πλαίσια. Δηλαδή ποιος είναι περισσότερο underground, ο "αναρχικός" πιτσιρικάς που μετά τη διαδήλωση ή τη συναυλία θα πάει σπίτι του ή ο άστεγος που κοιμάται στα ερημωμένα σπίτια και τρέφεται απο την ελεημοσύνη ανθρώπων ή φορέων; Τελικά ποιο είναι το πραγματικό underground πως το ξεχωρίζουμε απο το δήθεν, ποια η διάρκειά του σε σχέση με την ηλικία και το τέλος, ποιa τα στεγανά του; Δύσκολα απαντάει κανείς με πέντε κουβέντες. Υπάρχουν κάποιοι εναλλακτικοί τρόποι ζωής και σκέψης που ανα τα χρόνια υιοθετούνται απο διαφορετικούς ανθρώπους. Αλλοι ψάχνουν περιπέτεια, άλλοι απαντήσεις, άλλοι συνειδητά τους επιλέγουν και άλλοι παρασύρονται απο την ηλικία ή κάποιες καταστάσεις. Για να συνυπάρχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, κάποια στιγμή ορίζουν νόμους, αρχηγό και υιοθετούν φόρμες και τύπους εξουσίας όπως το απλό και σύνηθες φαινόμενο της βίας. Εγώ εδώ βλέπω μια τεράστια αντίφαση αφού όλοι αυτοί στην ουσία κάνουν αυτό που υποτίθεται πως κατηγορούν και χλευάζουν. Μια τέτοια στάση ζωής δεν είναι ικανή να προσφέρει τίποτα άλλο εκτός απο μιζέρια και αδιέξοδο. Δεν πιστεύω τα παραμύθια καμμιάς ομάδας ανθρώπων γιατί ξέρω πόσο ευάλωτες είναι οι ανθρώπινες αξίες τους και τα στεγανά τους. Πιστεύω στον άνθρωπο και τις δυνατότητες του σαν μονάδα. Ο άνθρωπος χρειάζεται ποικιλία γνώσεων και ερεθισμάτων για να εξελίσσεται σαν οντότητα, σαν προσωπικότητα. Η κοινωνία απο μικρός θυμάμαι να μου λέει "μη" και ¨οχι" για πολλά που ήθελα να δοκιμάσω. Αυτή την απέρριψα. Όταν το "underground" προσπάθησε να μου υποδείξει όρια και τρόπους ζωής, το απέρριψα και αυτό. Δεν χρειάζομαι φραγμούς και εμπόδια απο κανέναν. Έχω την ανάγκη να νοιώθω ελεύθερος και να έχω πάντα το δικαίωμα επιλογής στη ζωή μου, κανείς δεν μπορεί να μου επιβάλλει τον τρόπο που θα αναζητώ και θα ψάχνω. Προτιμώ να είμαι με ανθρώπους που έχουν κάτι να πουν, άσχετα τους χώρους ή τους τόπους που προέρχονται.Ο καθένας πιστεύω καθορίζει τις διαχωριστικές του γραμμές με αυτά και με αυτούς που διαφωνεί και κρατάει τις ανάλογες αποστάσεις. Άνθρωποι σωστοί υπάρχουν παντού μα δεν τους βρίσκεις εύκολα. Πρέπει να κοιτάς με αληθινά και καθαρά μάτια χωρίς περιορισμούς του τύπου : "είναι punk, οπότε είναι και σωστός". Τα πάντα είναι σχετικά. Εγώ λέω ότι καλό είναι να κρατάει κανείς αυτά που μιλάνε στην καρδιά του και τον φέρνουν σε επαφή με την αλήθεια. Όλα τα άλλα είναι περιορισμοί και περιττό φορτίο.
Κ: Αυτή η ερώτησή σου μου θυμίζει λίγο αστυνομικό αναμοινωθέν. Ψυχραιμία λοιπόν για να τα βρούμε. Εγώ δεν έχω λόγους να διαφωνήσω με αυτά που θέτεις αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε τις αιτίες για μια τέτοια συμπεριφορά. Πρέπει λοιπόν να δούμε σαν αρχή ότι αυτά τα άτομα επειδή είτε φαινομενικά είτε ουσιαστικά διαφοροποιούνται απο τα κοινώς αποδεκτά γίνονται αντικείμενα φασισμού και περιχαράκωσης της ύπαρξής τους. Άρα οι πρώτοι που ευθύνονται είναι το κοινωνικό σύνολο. Σαν συνέχεια αυτού λοιπόν και κυρίως σαν ανάγκη προστασίας και αντεκδίκησης αν θέλεις τα άτομα αυτά κάνουν σχεδόν το ίδιο με την σειρά τους πιστεύοντας ότι ανταποδίδουν τα ίσα στους καταπιεστές τους. Αυτό σε μερικές περιπτώσεις προστατεύει το χώρο τους και τους δίνει μια ταυτότητα. Έτσι το δέχομαι. Όλα τα συνειδητοποιημένα άτομα χρησιμοποιούν αυτήν την λειτουργία ελιτισμού και καλά κάνουν γιατί, κακά τα ψέματα, τους χώρους αμφισβήτησης τους λυμαίνονται πολλοί για πολλούς λόγους, πάντα κακούς. Πάντως αυτός που ενδιαφέρεται με καλό κίνητρο να προσεγγίσει χώρους και ιδέες γιατί νοιώθει αυτήν την ανάγκη, σίγουρα δεν θα αντιμετωπίσει προβλήματα απο τα παραπάνω άτομα. Υπάρχουν βέβαια και τα άτομα που μέσα απο τις διεργασίες αμφισβήτησης αποπροσανατολίζονται και πέφτουν σε παγίδες συμπεριφοράς βλακώδους και αδιέξοδης οργής προς όλες τις κατευθύνσεις. Στις περισσότερες των περιπτώσεων θεωρώ ότι δεν φταίνε οι ίδιοι για αυτό. Δεν παύουν όμως να γίνονται είτε γραφικοί είτε επιρρεπείς στη βία και το λυπηρό είναι ότι τελικά τα άτομα αυτά καταλήγουν σε υπερσυντηρητικές επιλογές χάνοντας στην ουσία όλο το νόημα αυτού που αρχικά προσπάθησαν. (Δηλαδή αυτοί είναι μάλλον η "μειοψηφία"; - X.K)
Δ: Συμφωνώ απολύτως με αυτόν τον ορισμό. Μερικοί ηλίθιοι στο όνομα της "αναρχίας" επιβάλλουν με τον τσαμπουκά τους κάποιες εμμονές τους. όχι πως μας ενδιαφέρουν οι διάφορες ιδεολογικές διαφωνίες, ούτε θεωρώ τον εαυτό μου στον ίδιο χώρο με αυτούς. Απλώς είναι εκνευριστικό να βλέπεις κάποιους να επιβάλλουν κάτι στους άλλους, στο όνομα οποιασδήποτε ιδεολογίας.

Ασχετο. Ειχατε ποτέ την επιθυμία να εκπροσωπήσετε τη χώρα μας στη Eurovision;
Θ: Αν είχαμε καλύτερη εμφάνιση, ίσως να μας το πρότειναν. Εμείς καλού-κακού διασκευάσαμε τη Μπασταδοκρατία σε ντίσκο, αλλά δυστυχώς η καριέρα μας δεν περιείχε τέτοια διάκριση. (Ποτέ δεν είν' αργά - Χ.Κ)
Κ: Eurovision;; Όχι ρε παιδιά σε αυτή την αηδία, θα ήθελα πολύ να εμφανιζόμασταν σήμερα σε πρωϊνό μαγκαζίνο της τηλεόρασης και η ξανθιά παρουσιάστρια να τραγουδούσε μαζί μας την Μπασταρδοκρατία κάνοντας ότι διασκεδάζει αφόρητα, αφού προηγουμένως βεβαίως έχει πάρει τη μίζα της απο τον κερδολάγνο rocker μανατζερ μας ο οποίος με αυτή την στρατηγική κίνηση θα σκοπεύει σε σειρά εμφανίσεων στο ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟ με support group τον Λευτέρη Πανταζή.

Μιλώντας για εθνική εκπροσώπηση, πολλοί κατηγορούν τα πανκ γκρουπ, για "αντεθνική στάση". Είναι
για σας οι έννοιες "κράτος (κυβέρνηση)" και "χώρα-έθνος (ελλάδα)" το ίδιο πράγμα ή κάνετε τον διαχωρισμό σας;
Δ: Υπάρχει σαφής διαχωρισμός κράτους-εθνότητας. Αυτή η ταύτιση είναι εφεύρεση του 20ου αιώνα. Δεν έχει σχέση η κριτική ενάντια στις δομές του κράτους ως μηχανισμού, με αντεθνική στάση. Είναι αστείο.
Θ: Για μένα είναι σαφώς διαφορετικές έννοιες. Άλλο πράγμα η πολιτιστική κληρονομιά και κουλτούρα που έχουμε σαν λαός κι άλλο οι εκάστοτε κυβερνήσεις που μας διοικούν. Η κατηγορία απέναντι στους πανκ για αντεθνική στάση δεν νομίζω πως είναι άδικη. Πως είναι ποτέ δυνατόν να θίγει κανείς σήμερα τα κακώς κείμενα μιας οποιασδήποτε κοινωνικοπολιτιστικής κατάστασης και να μην υφίσταται δίωξη με κάποιο τρόπο; Κοινωνικά πάντως, αυτό συμβαίνει εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Παλιότερα, ούτε κριτική στην εξουσία δεν μπορούσε κάποιος να κάνει χωρίς κυρώσεις. Σήμερα είναι τέτοια η διαφορά στην κοινωνία που οποιοδήποτε τομέα και αν ερευνήσεις σίγουρα κάτι άσχημο θα βρείς, σίγουρα κάποιον θα θίξεις, οπότε θα δεχτείς και τις ανάλογες αντιδράσεις. Πόσο μάλιστα αν η φωνή σου προέρχεται απο το περιθώριο, πράγμα που σημαίνει πως αφού δεν έχεις πολιτική κάλυψη, ο καθένας μπορεί να σου προσάψει όποια κατηγορία φανταστεί, φτάνει να αποδυναμώσει τη φωνή σου.
Κ: Αυτοί που πούλησαν αυτόν τον τόπο για το πορτοφόλι τους και τις ανέσεις τους καλά θα κάνουν να το βουλώσουν γιατί νοιώθω μια αδιέξοδη οργή να με κυριεύει όταν ακούω τέτοια ξεράσματα.

Θεωρείτε τον "Επιθανάτιο ρόγχο" το πιο απαισιόδοξο κομμάτι σας; Πόσο μακριά είναι η μέρα που περιγράφει;
Θ: Το τραγούδι αυτό περιγράφει τον πυρηνικό εφιάλτη με τον οποίο μεγαλώσαμε όλοι. Γράφτηκε το
1984 και δυστυχώς το 1986 με το Τσερνομπίλ αποδείχτηκε αληθινό. Από νωρίς βλέπαμε καθαρά, προαισθανόμασταν αν θες, τι μπορούσε να συμβεί μέσα απο τον ανταγωνισμό των πυρηνικών όπλων. Και το Τσερνομπίλ ήταν μόνο ένα ατύχημα, ενώ εξακολουθούν οι πυρηνικές δοκιμές κι οι αγοραπωλησίες πυρηνικών κεφαλών. Η αποψή μου είναι πως ο πόλεμος βρίσκεται παι σε απόσταση αναπνοής απο την ελλάδα. Δεν πιστεύω πως θα είναι πυρηνικός, μιας και δεν υπάρχουν τα ανάλογα όπλα στην περιοχή, αλλά υπάρχουν μεγάλες ποικιλίες χημικών που σίγουρα θα χρησιμοποιηθούν. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι είδους επιπτώσεις θα φέρει στη ζωή μας και τι είδους αλλαγές, σίγουρα όμως ο πόλεμος ποτέ δεν είναι ευχάριστος και αυτό δεν απαιτεί ιδιαίτερη εξυπνάδα για να το καταλάβει κανείς.
Κ: Μια χαρά κομμάτι είναι. Η μέρα αυτή μπορεί και να έχει συμβεί ήδη. Τι σημασία έχει ο χρόνος ή ο τόπος;

Η γνώμη σας για τον ελληνικό στρατό και οι εμπειρίες σας απο αυτόν;
Θ: Δυστυχώς, η ιστορία της ανθρωπότητας μεχρι στιγμής γράφεται μόνο με αίμα και μετριέται με πτώματα και καταστροφές. Αυτή η κατάσταη κάνει την παρουσία του στρατού αναγκαία σε όλα τα μήκη και πλάτη της υδρογείου. Εμείς φυσικά δεν θα μπορούσαμε να αποτελέσουμε εξαίρεση. Όμως αυτός ο "θεσμός" έχει καταντήσει τροχοπέδη για όλους τους νέους. Δεν έχει προσφέρει στην ουσία τίποτα άλλο εκτός απο την καταστολή οποιασδήποτε τάσης αμφισβήτησης διαθέτει κανείς και την υποχρεωτική και εξαναγκαστική ένταξή του στα κοινωνικά παιχνίδια της ιεραρχίας και της εξουσίας. Μετά το σχολείο όπου σε παραγεμίζουν με σωρούς άχρηστων πληροφοριών και σε συγχίζουν, σε παραλαμβάνει ο στρατός για να σου δώσει το τελειωτικό χτύπημα έτσι ώστε να βγείς μετά στην κοινωνία απόλυτα συμβιβασμένος και υπάκουος. Είναι πολύ σωστά στημένο το παιχνίδι. Όποιος καταλαβαίνει τι γίνεται, πράττει ανάλογα. Δεν έχει σημασία τι έκανα εγώ ή ο οποιοσδήποτε γιατί η επιλογή είναι αυστηρά προσωπική όπως και οι συνέπειες της. Ο καθένας αποφασίζει για τη ζωή του τι του αρέσει και τι όχι. Το καλύτερο πάντως πιστεύω πως θα ήταν ένας μισθοφορικός στρατός ακριβώς όσος χρειάζεται, που θα μπορεί να απορροφά όλους τους πολεμοχαρείς τύπους και να τους μαθαίνει και πέντε πράγματα πέρα απο τη χρήση των όπλων. Μέχρι να συμβεί κάτι τέτοιο οι περισσότεροι νέοι θα χάνουν υποχρεωτικά δυο σχεδόν χρόνια απο τη ζωή τους τσάμπα.
Κ: Το απαύγασμα του κοινωνικού και πολιτικού αυνανισμού. Το πιο πραγματικό reality show που είδα και έζησα ποτέ, ένα συνοθύλευμα απο γυφτοπρόξενους, προύχοντες, κολοφάνταρα, συγγενείς, γαλόνια, τουαλέττες, διαταγές, ανώμαλους οπλαρχηγούς, διακορευμένους πολεμιστές, γκρεμοτσακισμένες πουτάνες, επαρχιακά music hall, ανίκανους σκοπευτές, λιγδιασμένα άρματα, αλκοολικούς στρατηλάτες και άλλα πολλά. Τι άλλο χρειάζεται κανείς για να περάσει αξέχαστα;
Δ: Στον στρατό πέρασα 2 πολύ διασκεδαστικά χρόνια, όσο κι αν αυτό ηχεί άσχημα. Είναι πως το βλέπει κανείς. Έκανα φίλους, πόνεσα μαζί τους, γελάσαμε μαζί, πέρασα και καλά και δύσκολα. Όλα αυτα στο παιχνίδι της ζωής είναι. Απλώς πήγα πίσω 2 χρόνια επαγγελματικά, κατά τα άλλα ήταν μια πολύ διδακτική εμπειρία.

Η γνώμη σας για α) PISTOLS β) EXPLOITED γ) KENNEDYS
Θ: Οι Pistols όλοι πλέον γνωρίζουν πως είναι το ξεκίνημα της ιστορίας του πανκ που έφερε τα πανω κάτω στη μουσική και την κοινωνικοπολιτική αμφισβήτηση διεθνώς. Είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της μουσικής. Η επανεμφανιση τους το '96 δεν με απασχόλησε, το θεωρώ μια ακόμη φάρσα του Lydon. Οι Exploited δεν με έπεισαν ποτέ για την γνησιότητά τους. Oι Dead Kennedys είναι για μένα ότι καλύτερο και σοβαρότερο στην ιστορία του πανκ και ίσως οι μόνοι που κρατήθηκαν συνεπείς απο την αρχή ως το τέλος τους. Η προσωπικότητα του Biafra δεν νομίζω πως ξεπεράστηκε ποτέ. Όσο αφορά και την αντεθνική κατηγορία απέναντι στους πανκ, που λέγαμε, δεν πιστεύω ότι άλλος άνθρωπος ή γκρουπ αντιμετώπισε - εκτός αν αγνοώ κάποια περίπτωση- ποτέ τέτοιες διώξεις και συνωμοσίες όπως ο Biafra και οι Kennedys. Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνουν όλοι όσοι σκαλίζουν τη βρώμα κι αποκαλύπτουν την κοινωνικοπολιτική δυσωδία. Θέλω να πιστεύω πως όσα άτομα στην ιστορία του πανκ έψαξαν για τις αλήθειες πίσω απο τα φαινόμενα και δεν κόλλησαν στον μάταιο αυτοσκοπό της βίας και της περιθωριοποίησης έφτασαν κάποια στιγμή στη συνειδητοποίηση που εξέφρασε και ο Biafra: "αγαπάω την πατρίδα μου αλλά δεν μπορώ να μένω αμέτοχος μπροστά σε αυτούς που επιβάλλουν στην πλειοψηφία των ανθρώπων τη μιζέρια, τη δυστυχία και τον πόνο της επιβίωσης κάνοντάς την καθημερινότητα έναν εφιάλτη".
Κ: Sex pistols και Exploited φαινόμενα των εποχών και σημεία των καιρών, χαίρεται. (Αν και οι πρώτοι, αν μη τι άλλο, κυκλοφόρησαν και κάποιο καλό δισκάκι ονόματι "Bollocs" νομίζω - X.K) Dead Kennedys= δύναμη, ορμή, συνειδητότητα. Πρώτοι.
Δ: α) Αυτοί με έκαναν να ασχοληθώ με αυτό που λέγεται πανκ. Ακόμα και τώρα, όταν τους ακούω ανατριχιάζω. Πάντως η τωρινή τους επανασύνδεση δεν με αφορά. β) Ωραίο αστείο. γ) Τρομεροί, και στιχουργικά και μουσικά. Απεικονίζουν την Αμερική του σήμερα.

Τα χρόνια κινήθηκαν προς τα εμπρός, το ίδιο και οι ηλικίες σας. Νοιώθετε ακόμα μέλη μιας γενιάς που ζεί στο χάος ή έχετε βρεί μια άλλη ηρεμία στη ζωή σας;
Θ: Κοιτάζοντας πίσω σε εκείνα τα χρόνια, σίγουρα κάποια στιγμή συνειδητοποιείς, αποκωδικοποιείς και αναθεωρείς, έτσι ώστε να φτάσεις στο σημείο όπου αναγνωρίζεις την αλήθεια του εαυτού σου. Τίποτα πια δεν είναι το ίδιο γύρω μου, τα πάντα έχουν αλλάξει κι όπως είναι φυσικό η εξέλιξη αυτή είναι και εσωτερική. Όντως ζούμε ακόμη στο "χάος", μέχρι οι αλλαγές να οριστικοποιηθούν και η ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της να καταλήξει σε μια πιο συγκεκριμένη μορφή. Η δικιά μας γενιά είναι αυτή που θα βιώσει ολοκληρωτικά την παγκόσμια κοινωνικοπολιτική αλλαγή που ήδη αναδύεται και που θα διατηρεί ζωντανές τις μνήμες για το πως ήταν κάποτε η ζωή. Θα στεκόμαστε με το ένα πόδι στη γή και με το άλλο στο διάστημα και σε λίγα χρόνια απο σήμερα ίσως να είμαστε οι μόνοι που θα θυμούνται το μεταβατικό στάδιο της ανθρωπότητας, αν φυσικά επιζήσουμε. Από αυτή την άποψη, ναι, είμαστε η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ. Από την άλλη, όπως είπα ο καθένας υφίσταται εσωτερικές διαφοροποιήσεις απο αυτό που ήταν κάποτε. Ίσως να βρίσκει την ηρεμία, ίσως να ψάχνει ακόμη παραμένοντας ανικανοποίητος. Η αναζήτηση του ανθρώπου αν ξεκινήσει, δεν νομίζω ότι εύκολα θα ριζώσει και θα σταματήσει κάπου. Ίσως κάποια στιγμή να θελήσει, νικημένος απο τις ανασφάλειες της φύσης του, να εγκατασταθεί κάπου. Όμως, αν συνειδητοποιήσει ότι "τα πάντα ρει" και ταυτιστεί με αυτή την αλήθεια, τότε μαλλον θα πάψει να αναζητά κάτι μόνιμο και σταθερό. Ίσως βρεί το θάρρος να βουτήξει στο ορμητικό ποτάμι της ζωής και να αφεθεί με εμπιστοσύνη να τον παρασύρει. Η ζωή μας δόθηκε για να τη ζούμε με όλη μας την καρδιά κι όχι να τη φοβόμαστε και να την πολεμάμε. Όποιος κάθεται στην όχθη και αγναντεύει τη ροή του ποταμού, δεν μπορεί να ισχυριστεί πως ένοιωσε τη δύναμή του, δεν μπορεί να ισχυριστεί πως έζησε γιατί είναι ψέμα και το ξέρει καλά. Για μένα η σημασία της ρευστότητας των πραγμάτων, των εννοιών, η ρευστότητα της ζωής, αντιπροσωπεύει την ηρεμία, την εσωτερική γαλήνη και την αλήθεια. Όλα τα άλλα είναι δρόμοι που δεν οδηγούν πουθενά.
Κ: Ξέρει κανείς τι σημαίνει Γενιά του χάους;; Ήταν πράγματι μια γενιά που έζησε στο χάος; Ήταν το χάος που αντιστάθμιζε τη μιζέρια της οργάνωσης; Ήταν μια γενιά που χρησιμόποιησε την δημιουργία χάους για πολιτικό εξαγόμενο; Μήπως ήταν τρομοκρατική οργάνωση; Πολλοί θα πιστέψουν ότι με αυτό το σημείωμα των τριών μας κατανόησαν τι συνέβει. Θα τους επαναφέρω στην τάξη, όμως. Μην προσπαθείτε με αυτά τα μέσα να πιάσετε τα νοήματα. Μόνο ακούστε, δείτε, γευτείτε, μυρίστε και αγγίξτε τον κόσμο γύρω, τα δάση που καίγονται, τα νερά που μολύνονται, τα πυρηνικά απόβλητα που θαβονται, τα πτώματα που επίσης θάβονται. Τα οργανα των νεκρών στρατιωτών που πουλιούνται, τα ζώα που εξαφανίζονται ουρλιάζοντας, τον πόλεμο για οικονομικούς λόγους, τους πολιτικούς και οικονομικούς πρόσφυγες, τα όπλα που συντάσσονται, το κράτος που ευημερεί, τον εργάτη που ονειρεύεται μια θέση στα ναυπηγεία, τον φασισμό στον κόσμο, τον φασισμό στον εργασιακό χώρο, την τηλεόραση που κομπάζει, τα εκστατικά παιδιά, τις σκληρές πόρτες, τα ατελείωτα βιογραφικά σημειώματα των επιτυχημένων, τα σχιζοφρενή στελέχη επιχειρήσεων, τους σκελετωμένους δημοσιογράφους, τα εμπορεύσιμα βρέφη, την μεταφορά του πλούτου, τα πολιτικά εξαμβλώματα, την τιμιότητα της κόρης, την μονάζουσα νεολαία, τους εμπόρους ναρκωτικών που χαμογελούν συγκαταβατικά... Αυτά όλα λοιπόν γίνονται στην αίθουσα ενός θεάτρου και στην σκηνή εσείς, ο άνθρωπος, το ίνδαλμα τους, σας χειροκροτούν, σας θαυμάζουν, τους δίνεται λόγο ύπαρξης και ενέργεια και θα συνεχίσουν το έργο τους. Εμπρός λοιπόν, τραγουδήστε, παίζετε για αυτούς. Παίξτε το τραγούδι τους. Ένα τραγούδι που μιλάει για αυτούς που τους αφορά. Που τους δυναμώνει. Ναι λοιπόν, είστε rock ή rave ή αν θέλετε επιτυχημένος επιχειρηματίας, καλός γονιός, ευαισθητοποιημένος πολίτης, αμφισβητίας καλλιτέχνης, ένας πραγματικός star, ενσωματωμένος, επιτυχημένος, παραδεκτός, αγαπητός. Στο διάλειμμα της παράστασης αυτής, μια μικρή σκέψη να περάσει απο το μυαλό σας. Τι υπάρχει έξω απο αυτό το θέατρο; Αν το θέμα τελικά δεν σας απασχολεί, έχει καλώς. Αν νοιώσετε την ανάγκη να προβληματιστείτε για αυτό το θέμα, αλλά τώρα δεν προλαβαίνετε, γιατί έχετε άλλες δουλειές, τα λέμε αργότερα. Αν ξεκινήσετε αμέσως να βγείτε έξω για να δείτε θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η πόρτα ανοίγει και κλείνει μια φορά μόνο. Δεν υπάρχει επιστροφή και το μόνο που μπορώ να σας ευχηθώ είναι καλή τύχη... (Φίλε Κώστα, σχετικά με όλα αυτά, ότι είχαμε να πούμε το είπαμε απ' ευθείας κι αυτό για μένα αρκεί - Χ.Κ)
Δ: Σίγουρα δεν έχουμε αυτή την "μετεφηβική" αντίδραση απέναντι στα προβλήματα όπως τότε, του στυλ "θα τα σπάσουμε ολα και θα τους δείξουμε". Ο καθένας έχει πάρει τον δρόμο του και έχει καταλήξει έτσι ή αλλιώς σε κάποιον τρόπο ζωής. Η Γενιά που ζεί στο χαός είμαστε όλοι έτσι κι αλλιώς, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τις ραγδαίες εξελίξεις στον παγκόσμιο χάρτη.

ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΟΙ ΑΝΗΛΙΚΟΙ : (Σαν τίτλος απο ταινία του Δαλιανίδη δε μοιάζει; - Χ.Κ) Οι Αδιέξοδο συμμετείχαν, βέβαια στη "Διατάραξη κοινής ησυχίας", τη συλλογή-σταθμό για το ελληνικό πανκ, με τον "Εφιάλτη" και την "Απομόνωση". Μετά την, σε γενικές γραμμές άτεχνη ηχογράφησή τους για την εξ ημισείας κασέτα "Καλή όρεξη" (με την επίσης πολύ πρωτόλεια συμμετοχή της Γενιάς του Χάους), ο ήχος τους πλέον διαμορφώνεται σύμφωνα με τα δεδομένα των πραγματικών τους δυνατοτήτων. Ήχος, ο οποίος πέρα απο τη βασική πανκ δομή "φλερτάρει" και με μια "σκοτεινή"-νεοκυματική απόχρωση. Ειδικά στην "Απομόνωση", οι λέξεις τονίζουν την πλήρη κυριαρχία του σκότους : "Αυτή η κοινωνία μόνο νεκρό με θέλει". Σε αυτή τη συμμετοχή, πίσω απο τα τύμπανα βρίσκεται ο Στάθης, ενώ το μπάσο βρίσκεται στα χέρια της Μαρίας. Ήταν και οι δύο αισθητά κάτω απο τα 18, όταν κυκλοφόρησε η συλλογή. Ο Στάθης ήταν το πρώτο μέλος της μπάντας που συνάντησα 4 χρόνια πριν. Δεν είναι τυχαίο ότι χαρακτηρίζεται ως ο "καλόκαρδος γίγαντας". Κι αν για το δεύτερο αρκεί μια και μόνο ματιά, για το πρώτο επίσης απαιτείται ελάχιστος χρόνος για να διαπιστωθεί, έστω και για κάποιον που του είναι άγνωστος. Η δε Μαρία, μετά τους Αδιέξοδο, συμμετέχει σε άλλη μπάντα (Despise) που παίζει thrash (!) - "Με τον Τσουλούφη (Χαραλαμπόπουλο) και το Μήτσο ήμασταν στο ίδιο γυμνάσιο κι έτσι βασικά βρεθήκαμε. Οι δρόμοι μας με την μπάντα χώρισαν απο τη στιγμή που τα δικά μου ακούσματα δεν ήταν τόσο πανκ, ας πούμε, όσο των υπολοίπων, οπότε μοιραία χρειαζόμουν κάποια διαφορετική έκφραση. Η σχέση μας πάντως, ήταν μια χαρά και εγώ προσωπικά δεν είχα κάπιο ιδιαίτερο πρόβλημα ως κοπελιά στο χώρο." Να σημειωθεί εδώ ότι η Μαρία είχε και κλασσικές μουσικές γνώσεις (πιάνο) ή όπως το θέτει ο Σωτήρης, "η Μαρία ήταν μουσικός ενώ όλοι εμείς άσχετοι." Τέλος, με το Μίμη και το Ντίνο δεν μου δόθηκε η δυνατότητα να μιλήσω ως τώρα.

ΑΦΕΙΕΡΩΜΑ : Τους Αδιέξοδο, όπως και όλες τις πανκ μπάντες του χώρου, είχαν φιλοξενήσει στις σελιδες τους τα διάφορα περιοδικά ποικίλης ύλης των μέσων της προηγούμενης δεκαετίας. Κυρίως φιλοξενούνταν στις κοσμικές στήλες τους, με άλλα λόγια οι παπάρα-τσι της εποχής ασχολούνταν με το διαβόητο τσουλούφι του Χαραλαμπόπουλου ή τα νέα άρβυλα του Σωτήρη. Ξεφυλλίσαμε λοιπόν εκείνα τα περιοδικά για σας και βρήκαμε διάφορα ενδιαφέροντα - χαρείτε τα-. Ο Μήτσος σε κάποια φάση πήγαινε για ΟΥΚας (Ειδικές δυνάμεις). "Μπορεί να μην φαίνεται μεγαλόσωμος αλλά αν τον εκνευρίσεις πραγματικά την έβαψες", λέει σχετικά ο Σωτήρης. Οι Αδιέξοδο υπάρχουν και σε video! Σε κάποια ζωντανή τους εμφάνιση κάποιος Αυστριακός αγνωστων λοιπών στοιχείων ήλθε, τους βιντεοσκόπησε και απήλθε. Στην κασέτα "Καλή όρεξη" ήταν αρχικά να συμπεριληφθεί κι ένα ακόμα κομμάτι, στο οποίο η μπάντα μιλά με γλυκά λόγια για "κάποιους". Τίτλος του : "Γαμ_ τους πολιτικούς" (!) Οι ανορθόγραφοι στίχοι στο δίσκο τους έχουν την εξήγησή τους! Λέει σχετικά ο Σωτήρης : "Όταν ήρθα μικρός απο την Γερμανία είχα ένα απαίσιο δάσκαλο που υποτίθεται ότι θα μας μάθαινε ορθογραφία. Αυτό ήταν. Τον απέρριψα και αρνήθηκα να μάθω". Στο αρχείο της μπάντας υπάρχει και ενα ακόμη ηχογραφημένο σε στούντιο αλλά ακυκλοφόρητο κομμάτι με τίτλο "Απάθεια". Σύμφωνα με το Γιάννη "δεν πολυλέει και ο βασικός λόγος είναι ότι βρισκόμασταν στο studio με πολύ λίγο χρόνο στη διάθεσή μας."

ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ : Απο ότι φαίνεται μεγαλώνουμε. Αλλάζουμε τα ρούχα μας, τους τρόπους μας, τις συνήθειές μας. Λίγο ή πολύ. Ναι, η εξέλιξη είναι αναγκαία. Στο μυαλό μου, η εμμονή του παράλογου εύκολα καταντά γραφικότητα ανευ ουσίας. Υπάρχει ομως αυτός ο πυρετός που λέγεται "εφηβεία". Που δεν είναι θέμα μόνο ηλικίας. Ξεκινάει απο αυτήν αλλά δεν εξαντλείται σε αυτή. Άσχημος πυρετός. Σε καίει πραγματικά, σε αναστατώνει, σε απελπίζει. Η εφηβεία. Κι άλλοι θα χρησιμοποιήσουν την "λογική", άλλοι θα συμμαχήσουν με την αναισθησία, καποιοι άλλοι θα αφήσουν τη φλόγα να κάψει. Καίγονται και οι ίδιοι. Τελικά τι είναι αυτό το κάψιμο; Μια περίοδος όπου (σχεδόν) τα πάντα αποκτούν διογκούμενες διαστάσεις; Η περίοδος των πιο αγνών συναισθημάτων; Κάτι ανάμεσα στα δυο; Μία ορμονική απάτη; Η αθωότητα που κάποια στιγμή σβύνει; Ότι και να 'ναι, κάποια στιγμή χάνεται. Ωστόσο ο απόηχος μένει, το ίδιο και το πνεύμα. Νιώθεις την ανάγκη να προχωρήσεις, αλλά μη ξεχνώντας ότι σε ώθησε στην τότε διαμόρφωση σου. Χρωστάω ένα ευχαριστώ στα παιδιά και ελπίζω αυτό το μικρό και ασήμαντο "αφειέρωμα" να τους το προσφέρει. Ίσως να είναι αυτός ο βασικός λόγος για αυτή την ιδέα, η οποία ξεκίνησε 3 χρόνια πριν και ολοκληρώνεται σήμερα. Κι ώρα να κάνω την τελευταία για τώρα δική μου κατάθεση :
"Ημερολόγιο γεια, θα θυμάσαι τέσσερα χρόνια πίσω στο παρελθόν. Κείνη την αναστάτωση. Το ένα σφυροκόπημα μετά το άλλο, ο ήχος συναρπαστικός, η μανιακή φωνή που ενεργοποιούσε την επιγραφή ΕΔΩ ΕΙΜΑΣΤΕ! Βοήθεια πολύτιμη σε δύσκολες στιγμές. Ικανοποίηση μεγάλη γιατί αυτό που εξωτερικά άκουγα και εσωτερικά βίωνα ήταν γνήσιο. Η τρέλα των Αδιέξοδο ήταν τρέλα μπρος στο αδιέξοδο. Και σε τελική ανάλυση, το να είσαι "λογικός" σε μια κοινωνία τρελή σου στερεί την (επιθυμητή) επιβίωση. Είμαι "τρελός" για να μην γίνω φρενοβλαβής. Φορώ το κουστούμι επιτηδευμένης (ως εκεί που μπορώ) παράνοιας γιατί πρέπει πάση θυσία να διώξω κάθε ενδεχόμενο κοπαδοποίησης. Και όχι βέβαια λόγω ενός γελοίου "ελιτισμού". Απλά για να εξακολουθεί να είναι η ανάσα μου μη σκλαβωμένη (για ελεύθερη δεν ξέρω, είναι μεγάλη κουβέντα). Κι ας λέγεται "Σαουντρακ για οδομαχίες" και ας ακούγονται πυροβολισμοί. Αφήνομαι και κινούμαι πέρα απο την βαρύτητα, με κίνηση και καρδιά ανάλαφρα. Ξέρω ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει και η μάχη με την πραγματικότητα θα ξαναρχίσει-δεν πειράζει. Το μουσικό αεράκι με έχει φυσήξει, έτσι η πραγματικότητα είναι πλέον καλώς εννοούμενη.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ

- "Τα κελλιά της Οδού Μεσογείων" μοιάζει με αυτοβιογραφικό κομμάτι. Τι εντυπώσεις σου έχουν μείνει απο όλη εκείνη την ιστορία;
- Δεν θα ήθελα να σταθώ στην ιστορία αυτή καθ' αυτή - δεν έχει εξ' άλλου πια σημασία - αλλά στην διαχρονική αλήθεια του κομματιού. Τα κελιά της Οδού Μεσογείων βασίζονται μεν σε ένα σκληρό προσωπικό βίωμα στην πραγματικότητα όμως ήταν μια αφορμή για να αποτυπωθει μια κατάσταση η οποία ήταν ούτως ή άλλως συνηθισμένη για τους ανθρώπους του <χώρου> την εποχή που γράφτηκε και πιστεύω ότι θα είναι πάντα έναντι οποιουδήποτε κατεστημένου (δεν έχει σημασία η μορφή, το σχήμα και το χρώμα του κατεστημένου). Η εντύπωση που μου μένει είναι ότι παρ' όλο το δημοκρατικό πρόσωπο που θέλει να εμφανίζει η κοινωνία στην ουσία απλώς πρόκειται για μια δημοκρατία συμφωνούντων και οι διαφωνούντες θα έχουν πάντα να αντιμετωπίσουν την ιδια, πιθανώς ωραιοποιημένη (και αυτό είναι ακόμη χειρότερο), φασιστική αντίδραση όταν θα διεκδικούν το δικαίωμα τους να διαφέρουν.

- Στην οικογένεια. Δεν αναφέρεστε με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια στο θεσμό. Εσύ τώρα έχεις οικογένεια. Έχουν αλλάξει σημαντικά οι απόψεις σου απο εκείνη την εποχή;
-Το να έχεις κάνει ένα παιδί με τον άνθρωπο που αγαπάς και να έχεις επιλέξει να ζήσεις μαζί του απέχει πολύ απο την συνηθισμένη έννοια που δίνουμε στον θεσμό. Είναι μαγεία να βλέπεις έναν άνθρωπο να μεγαλώνει ελέυθερος και είναι πολύ μεγάλη πρόκληση να είσαι μέρος της διαδικασίας της ζωής. Παραμένω ακόμα ενάντια στην οικογένεια με την συνηθισμένη της έννοια, δηλαδή στην οικογένεια που γίνεται όχι απο προσωπική επιλογή αλλά απο κοινωνική ανάγκη ή απο ανάγκη να καλυφθούν οι ανασφάλειες των γονιών.

- Ο μοναδικός δίσκος που βγάλατε (38 χιλιοστά) το 1986 είναι απο τους πλέον σπάνιους δίσκους στο χώρο. Σε πόσα αντίτυπα κυκλοφόρησε; Έγιναν ενέργειες για να επανακυκλοφορήσει;
- Ο δίσκος κυκλοφόρησε σε περίπου 800 αντίτυπα, πολλά απο τα οποία πήγαν στο εξωτερικό (κυρίως Φιλανδία όπου το γκρουπ είχε περιέργως φαν) Απ' ότι ξέρω γίνονται προσπάθειες να κυκλοφορήσουν ξανά όλες οι σημαντικές παραγωγές στης Enigma.

- Η σύνθεσή σας μάλλον δεν άλλαξέ δραματικά, πότε επικοινώνησες για τελευταία φορά ή αν το θέσουμε αλλιώς, ποιες είναι οι σχέσεις σου σήμερα με τους άλλους που πέρασαν απο το γκρουπ;
- Κατ' αρχάς δεν ήταν και τόσο λίγες οι φορές που άλλαξε η σύνθεση του γκρουπ. Η πρώτη σύνθεση ήταν :
Δημήτρης Σπυρόπουλος - κιθάρα, Σωτήρης Θεοχάρης - φωνή, στίχοι, Στάθης Παπανδρέου - τύμπανα, Μίμης Αλιμπραντής - μπάσο. Στη θέση του Αλιμπραντή (ο οποίος μπάρκαρε και έκτοτε δεν είχαμε επαφή μαζί του) ήρθε η Μαρία Βασιλάκη (σε ηλικία 14 ετών) Μετά αποχώρησε ο Παπανδρέου και τη θέση του πήρε ο Γιαννης Βεναρδής. Όταν αποχώρησε η Μαρία Βασιλάκη (σήμερα παιζει με τους DESPISE και έχουμε χρόνια να επικοινωνήσουμε) πήρε τη θέση της ο Νίκος Ζούμπερης. Τη θέση του Ζούμπερη (με τον οποίο έχω επίσης χρόνια να επικοινωνήσω) πήρε στην τελευταία και πιο μακρόβια σύνθεση του γκρουπ ο Νίκος Χαραλαμπόπουλος. Όταν διαλύθηκε το γκρούπ εγώ βρέθηκα στους ΣΤΑΧΤΕΣ, ο Δ. Σπυρόπουλος σχημάτισε τους DEUS X MACHINA όπου αργότερα πήγε ο Ν. Χαραλαμπόπουλος και ο Γ. Βεναρδής έφυγε για την Αμερική και αργότερα βρέθηκε στη ΛΕΥΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ. Με τον Γ. Βεναρδή και τον Δ. Σπυρόπουλο επικοινωνούμε κάπου κάπου. Όμως νομίζω ότι πέρα απο τις δυσκολίες της επικοινωνίας, λόγω καθημερινότητας του καθενός, μας ενώνουν στιγμές που δύσκολα μπορούν να σβύσουν απο τη μνήμη μας.

- Μια αναπόφευκτη ερώτηση αφορά τη σχέση σας με τη "ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ".
- Η "Γενιά του Χάους" είναι αναμφισβήτητα ένα απο τα πιο σημαντικά γκρούπ της εποχής. Αν και σερνότανε η φήμη περί ανταγωνισμού μεταξύ μας, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική και μάλιστα τα παιδιά της Γ.Τ.Χ. μας βοήθησαν πάρα πολύ στο ξεκίνημά μας. Θα έλεγα μάλιστα ότι είμαστε "αδερφά" γκρούπ, δεδομένου ότι παίζαμε μαζί σε όλες σχεδόν τις συναυλίες και κάναμε μαζί την πρώτη ουσιαστικά πανκ κυκλοφορία (split κασέτα σε παραγωγή Art Nouvo). Θέλω επίσης να τονίσω ότι αντίθετα με άλλα γκρούπ του "χώρου", οι Αδιέξοδο και οι Γενιά του Χάους ήταν απο τα λίγα γκρούπ του χώρου που τα μέλη τους συμμετείχαν ενεργά και αν θέλεις "ακτιβιστικά" στα περισσότερα γεγονότα της εποχής (καταλήψεις, αντίδραση κατά της επιχείρησης αρετής, πορείες κατά του Λεπέν κ.τ.λ.) καθώς και ότι όλα τα γκρουπ αυτά δεν έλλειψαν απο καμμιά συναυλία συμπαράστασης ή διαμαρτυρίας και αυτό δείχνει τουλάχιστον μια ιδεολογική ταύτιση.

-Πότε ακριβώς επήλθε η διάλυση και ποιον (ποιους) θα ανέφερες ως πιο σημαντικό λόγο γι αυτήν;
- Το γκρουπ διαλύθηκε το τέλος του 1986. Το τελευταίο live ήταν στο Δημοτικό θέατρο Καλλιθέας, ένα πραγματικά επεισοδειακό live. Αφορμή για την διάλυση ήταν η αποχώρηση του Γιάννη Βεναρδή ο οποίος θα έφευγε για την Αμερική. Η πραγματική αιτία όμως ήταν ότι μετά την περιπετειώδη τρίχρονη πορεία του γκρούπ (1983-1986) και την κυκλοφορία του δίσκου, αισθανθήκαμε (εγώ και ο Δημήτρης ο Σπυρόπουλος που ήμασταν και ο πυρήνας του γκρουπ) ότι δεν είχαμε κάτι άλλο σημαντικό να πούμε μέσα απο αυτή τη μορφή και ότι εάν συνεχίζαμε θα επαναλαμβάναμε ανούσια το ίδιο πράγμα. Σήμερα συνειδητοποιώ ότι ήταν ειλικρινής, τίμια και σωστή απόφαση.

-Το σημείωμά σας στην split κασσέτα με την Γενιά του Χάους είναι τελείως απαισιόδοξο, στα όρια του μηδενισμού. Τελικά η "κρεμάλα" που έμοιαζε λύση εκείνο τον καιρό πόσο απόμακρη φαίνεται σήμερα για σένα;
- Η κρεμάλα είναι στημένη ακόμη εκεί και περιμένει. Όσο μπορώ να εκφράζομαι μέσα απο τη δημιουργία, την αναζήτηση και την εξέλιξη και όσο θα υπάρχει μέσα μου ακόμη ζωντανός ο έφηβος η κρεμάλα θα περιμένει (και θα περιμένει για πολύ ακόμα κουφάλες). Αρνούμαι πεισματικά να ωριμάσω και η κρεμάλα πάντα θα μου θυμίζει ότι η ωριμότητα είναι ο πρόλογος της σήψης και του πνευματικού θανάτου. Δεν φοβάμαι πάντως κανενός είδους κρεμάλα σαν λύση προκειμένου να μείνουν ζωντανά τα όνειρά μου.

- Ο τύπος κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, πολύ λίγο ασχολήθηκε μαζί σας αντίθετα με την απήχηση σας σε ένα τότε εκκολαπτόμενο "εναλακτικό" κοινό. Που οφείλεται αυτό. (Μήπως μείνατε μακρυά απο τα γνωστά γλειψίματα;)
- Ο τύπος; Ποιος τύπος; Εάν εννοείς τους διάφορους σφουγκοκολάριους της εποχής, αυτοί είχαν να ασχοληθούν με τους κάθε λογής "εναλλακτικούς" μεγαλόστομους, "και καλά χάι άτομα" και με τους χαϊδεμένους απο τους διάφορους "κολλητούς" (παραγωγοί, φίλοι στην σύνταξη του περιοδικού κ.τ.λ.). Οι Αδιάξοδο ποτέ δεν πλησίασαν κανένα γιατί ότι είχαν να πουν το έλεγαν απο τη σκηνή και το βινύλιο. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι και η Enigma Records δεν έγλειψε ποτέ κανέναν και έτσι απο τα γκρουπ της δεν είχε κανείς στον μουσικό τύπο να κερδίσει τίποτα. Οι Αδιέξοδο δεν έχαιραν εξ' άλλου ιδιαίτερης εκτίμησης στους χώρους των "κουλτουριάρηδων" οι οποίοι έψαχναν μέσα απο τις κριτικές και τις συνεντεύξεις τρόπους να καλύψουν την δικιά τους ματαιοδοξία της "ανακάλυψης". Για αυτούς οι Αδιέξοδο ήταν ένα "λαϊκό" γκρούπ που δεν κόλλαγε στα "ελιτίστικα" και "εκλεπτισμένα" γούστα τους. Εν τέλει είμαστε τυχεροί που δεν μας έβαλαν ποτε στις φυλλάδες τους.

- Πως σου φαίνονται οι DEUS X MACHINA και ειδικά με τη συμμετοχή του πρώην κιθαρίστα (κυρίως) και του μπασίστα των Αδιέξοδο;
- Οι Deus είναι ένα απο τα καλύτερα γκρούπ της "εναλλακτικής" αγγλόφωνης σκηνής στην ελλάδα κατά τη γνώμη μου. Παρ' όλη τη συμμετοχή των μελών απο τους Αδιέξοδο έχουν το δικό τους προσωπικό ήχο και αυτό δείχνει την εξέλιξη των ατόμων μουσικά καθώς και την διαρκή παρουσία της έμνευσης. Οι όποιες αντιρρήσεις μου αφορούν τη γλώσσα αλλά αυτό είναι καθαρά υποκειμενικό θέμα. Θα προτιμούσα να χρησιμοποιούσαν ελληνικό στίχο, αλλά αυτό θα το επιθυμούσα και για κάθε άλλο ελληνικό γκρουπ.

- Περνώντας σε σένα, η συμμετοχή σου στους "Σπυριδούλα" εξέπληξε, προφανώς λόγω διαφοράς στυλ (ας το θέσουμε έτσι). Τι έχεις να πεις για αυτό, όπως και για ένα νέο σχήμα που απ' ότι φαίνεται είναι στα σκαριά;
- Η συμμετοχή μου στη "Σπυριδούλα" (σαν τραγουδιστής και στιχουργός) ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία και μια ενδιαφέρουσα πρόκληση. Τόσο εγώ, όσο και τα παιδιά προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε δυπ διαφορετικές εποχές του ελληνικού ροκ και να βρούμε κοινούς δρόμους έκφρασης, σπάζοντας την παράδοση που ήθελε να υπάρχουν ταμπού και όρια εκεί που κατά τη γνώμη μου δεν έπρεπε ποτέ να υπάρχουν. Η μουσική είναι παγκόσμιο μέσο επικοινωνίας και ιδιαίτερα το ροκ βασίαζει τη δύναμή του στην αμφισβήτηση και στην ανατροπή οποιονδήποτε ορίων. Θεωρώ ότι το "πείραμα" πέτυχε, τουλάχιστον ως προς αυτή την άποψη δεν θα μπορούσε όμως να είναι μακροχρόνια η συνεργασία διότι η Σπυριδούλα είναι το μακροβιότερο ροκ συγκρότημα στην ελλάδα και έχει συγκεκριμένη πορεία την οποία πρέπει να ακολουθήσει. Όσο για το καινούργιο γκρουπ που είναι στα σκαριά και λέγεται "ΟΙ ΑΓΙΟΙ", πυρήνας του γκρουπ είμαι εγώ και Διονύσης Στεφανόπουλος (STAINED VEIL, YELL O YELL, ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ) θα είναι σύντομα επί σκηνής.

- Γυρνώντας στο δίσκο, το κομμάτι "38 χιλιοστά", είναι το πιο λυσσαλέο του. Τι συναισθήματα έχεις σήμερα για εκείνη την ιστορία με τον Καλτεζά.
- Την ίδια ακριβώς αποστροφή και αηδία που ένιωσα εκείνη τη νύχτα. Υπάρχουν πράγματα που χαράζονται και μένουν πάντα μέσα μας ανεξίτηλα.

- Απ' όσο θυμάσαι, είχατε όλοι ως μέλη τα ίδια ακούσματα πάνω κάτω; Τα δικά σου ακούσματα έχουν αλλάξει σημαντικά με το περάσμα του χρόνου;
- Τα ίδια όχι, όμως είχαμε όλοι παρεμφερή ακούσματα και ανοιχτά αυτιά και αυτό ήταν ιδιαίτερα θετικό
για το γκρουπ γιατί έτσι δημιουργήθηκε ο προσωπικός και χαρακτηριστικός ήχος μας. Με το πέρασμα του χρόνου τα ακούσματα μου διευρύνθηκαν με καινούρια δεδομένου ότι δεν αντιμετώπισα ποτέ τη μουσική ρατσιστικά και δεδομένου ότι η μουσική εξελίσσεται διαρκώς. Παρ'όλα αυτά μερικά απο τα ακούσματα μου νομίζω ότι δεν ξεπεράστηκαν ποτέ (SEX PISTOLS, JOY DIVISION κ.α) Πάντως θεωρώ καταπληκτικό γκρουπ απο τα νέα τους SMASHING PUMPKINS.

- Προσωπικά μου φαίνεται παράδοξη κι ίσως αστεία η κόντρα αναρχικών-κομμουνιστών. Αν υποθέσουμε ότι πέρα απο τις εν μέρει ιδεολογικές διαφορές, ο εχθρός είναι κοινός. Ποια η δική σου τοποθέτηση πάνω σε αυτό;
- Ο εχθρός είναι μεν κοινός αλλά φοβάμαι ότι πολλές φορές είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Δυστυχώς φαίνεται πως για πολλούς ανθρώπους έχει μεγαλύτερη σημασία το να ανήκουν κάπου παρά το που ανήκουν τελικά. Προσωπικά δεν πιστεύω σε κανενός είδους τίτλους και σε καμία απόχρωση (πολιτική εννοώ), δεν χρειάζεται να εγκλωβίζουμε τη σκέψη μας και τα όνειρά μας σε κανένα "μαντρί" και κυρίως δεν χρειάζονται σε κανέναν ετικέτες και "πιστοποιητικά αγώνα". Πάντως πριν πολεμήσουμε τον "κοινό εχθρό" θα πρέπει να πολεμήσουμε πρώτα το μικρό φασίστα που έχουμε όλοι μέσα μας.

- Εκείνο τον καιρό ένας πανκ ήταν σίγουρα πιο δακτυλοδεικτούμενος απο σήμερα. Πως ένιωθες γι αυτό; Ίσως ότι περιγράφουν οι στίχοι στην "Απομόνωση";
- Ένοιωθα αρκετά άνετα με την εμφάνισή μου γιατί ήταν επιλογή μου, ήθελα να διατηρήσω το δικαίωμά μου στη διαφορά συνειδητά και να προκαλώ. Αυτό που περιγράφουν οι στίχοι δεν έχει σχέση τόσο με την εμφάνιση όσο με την διαφοροποίηση απο τις κοινωνικά και πολιτικά αποδεκτές αξίες. Η περιθωριοποίηση και η απομόνωση δεν γίνεται εξ' αιτίας της εμφάνισης (και αυτό φαίνεται σήμερα που είναι αποδεκτοί πλέον όλοι οι ενδυματολογικοί κώδικες σαν μόδα), αλλά αυτό που ενοχλέι πραγματικά είναι η ανυπακοή στις επιταγές του συστήματος και κυρίως η αμφισβήτηση.

- Πέρα απο την Αθήνα, θυμάσαι εμφανίσεις σας σε άλλα μέρη; Γενικά ποιες είναι οι πιο έντονες αναμνησεις σου απ' όλες τις συναυλίες που είχατε κάνει;
- Οι Αδιέξοδο έπαιξαν σε όποια πόλη προσκαλέστηκαν λαμβανομένου βέβαια υπ΄όψη ότι τα πανκ γκρουπ δεν ήταν επιθυμητά σε καμμιά συναυλία της εποχής. Έτσι θυμάμαι πως παίξαμε στην Πάτρα, το Αγρίνιο, τα Μέγαρα και άλλες πόλεις. Δυστυχώς δεν παίξαμε ποτέ στη Θεσσαλονίκη όπου υπήρχαν και πολλοί φαν του γκρουπ όταν είχαμε την ευκαιρία λόγω μιας ατυχίας (έσπασε ο ντράμερ μας, ο Γιάννης, το πόδι του σε έναν καυγά με κάποιους σκιν). Το καλύτερο live ήταν σίγουρα αυτό στα ΤΕΙ Πάτρας μαζί με τους Stress και τους Αντί και η πιο σημαντική συναυλία στα Προπύλαια εναντίον της επιχείρησης "Αρετή" (πάνω απο 7.000 άτομα) όπου συμμετείχαν σχεδόν όλα τα αθηναϊκά πανκ γκρουπ. Εγώ παντως δεν θα ξεχάσω ποτέ το τελευταίο live μας στην Καλλιθέα.

- Κάνοντας μια αντιστροφή στα συνηθισμένα, μπορείς μετά απ' όλες αυτές τις ερωτήσεις να δώσεις μια μικρή περιγραφή του πως βρεθήκατε για πρώτη φορά και ποιος είχε την ιδέα για το όνομα που υιοθετήσατε;
- Γνωριστήκαμε εγώ και ο Δημήτρης ο Σπυρόπουλος τυχαία στο Dragon fly (ιστορικό στέκι της εποχής) προς το τέλος του 1983 και ψάχναμε τότε και οι δυο για άτομα προκειμένου να φτιάξουμε γκρουπ. Τα παιδιά της Γενιάς του Χάους που ήταν κοινοί μας γνωστοί (πριν την ΓΤΧ είχαμε προσπαθήσει εγώ, ο Άρης ο Λαμπρίδης ο μετέπειτα ντράμερ της Γενιάς και ο Κώστας ο Χατζόπουλος ο μετέπειτα κιθαρίστας της Γενιάς να φτιάξουμε σχήμα) μας γνώρισαν με τον Στάθη Παπανδρέου και στην πορεία συναντήσαμε τον Μίμη τον Αλιμπράντη. Η πρώτη πρόβα έγινε μάλιστα στο σπίτι του Θοδωρή Ηλιακόπουλου όπου έκανε πρόβες εκείνη την εποχή η Γενιά του Χάους και το πρώτο live στην Αγ. Παρασκευή στο σινεμά Ανεμώνη μαζί με τη Γενιά. Το όνομα είναι δική μου ιδέα αλλά έγινε αμέσως αποδεκτό απ' όλους γιατί μας εξέφραζε όλους.

- Απ' όσο ξέρω η "Υποκουλτούρα" είναι το αγαπημένο σου κομμάτι. Το μίσος και η περιφρόνηση για κάθε λογής "ειδικούς" και "λόγιους" του απρόσωπου συστήματος ήταν τελικά μια απο τις βασικές κινητήριες δυνάμεις του γκρουπ; Πως νοιώθεις σήμερα με όλες αυτές τις μαλακίες της τηλεόρασης απ' τις πολιτικές αναλύσεις μέχρι τα reality show;
- Ποτέ δεν είχα κανένα πρόβλημα με το να είναι κάτι λόγιο ή με το να είναι κάποιος ειδικός, πάντα αντιπαθούσα όμως και εξακολουθώ να αντιπαθώ τους κάθε λογής "δήθεν" που προσπαθούν να μας πείσουν ότι είμαστε "κοινοί θνητοί" έναντι τους και ότι είμαστε εντελώς ηλίθιοι ενώ αυτοί τα είδαν όλα και τα ξέρουν όλα. Η ειδίκευση και το λόγιο δεν είναι μέσα επίδειξης του "ξερομπορολισμού" μας ούτε τρόπος να βγάλουμε τα κόμπλεξ μας πάνω στους "αδαείς". Ακριβώς λοιπόν για αυτούς τους "ξερομπορόλες" τους "εγώ είμαι ψαγμένος" και τους "εγώ κάνω τέχνη" γράφτηκε αυτό το κομμάτι το οποίο πραγματικά είναι το αγαπημένο μου. Όσο για την τηλεόραση, νομίζω ότι δεν είμαστε πραγματικά τόσο ηλίθιοι όσο δείχνει να είναι το επίπεδό της, απλώς είναι μια νέου τύπου χούντα όπου ο θεατής δεν έχει δικαίωμα επιλογής και ανέχεται όλο αυτό το "πράγμα". Αλήθεια που το είδαν το "reality" σ' όλα αυτά τα show; Είναι πάντως οξύμορο το σχήμα να είναι σήμερα πολύ πιο ενδιαφέροντα τα κρατικά κανάλια έναντι των δήθεν ελεύθερων ιδιωτικών καναλιών που σκίζουν τα ιμάτιά τους για την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

- Επίτρεψέ μου μια προσωπική ερώτηση: Στην τρίτη δεκαετεία της ζωής σου, πόσο "νέος" νιώθεις και τι επιθυμείς περισσότερο για το μέλλον;
- Βιολογικά είναι σίγουρο ότι ο χρόνος δυστυχώς επιδρά πανω μας όσο και αν δεν μας αρέσει αυτό, το πνεύμα μας όμως δεν γερνά εαν εμείς δεν αδρανούμε. Αισθάνομαι ότι ποτέ δεν έφυγα απο την εφηβεία (χαχα εδώ γελάμε) απλώς μεγάλωσε κατά πολύ η εμπειρία της ζωής μου με αποτέλεσμα να αναθεωρήσω μεν πολλές απο τις απόψεις μου, αλλά και να αισθανθώ ακόμη πιο σίγουρος για πολλές απο τις επιλογές μου. Δεν ξέρω ειλικρινά πόσο νέος είμαι, εξ' άλλου αυτό δύσκολα μπορεί να το παρατηρήσει κανείς στον εαυτό του καθώς περνούν τα χρόνια, αγωνίζομαι όμως σκληρά να παρακολουθώ την εξέλιξη και θέλω να πιστεύω πως θα μείνω για πάντα "ανώριμος". Η "ωριμότητα" είναι εξ΄άλλου, όπως σου είπα παραπάνω πολύ κοντά στη σήψη.

- Ως επίλογο, τι γραμμές θα έγραφες για τους Αδιέξοδο στο ημερολόγιο της ζωής σου;
- Αγαπητό ημερολόγιο (χαχα): Τα καλύτερα χρόνια μου, το μεγαλύτερο σκίρτημα, οι αλήθειες, η αθωότητα, έμειναν όλα εκεί στην τελευταία συναυλία της Καλλιθέας. Από εκεί και μετά όλα θα είναι απλώς μια μεγένθυνση και ίσως μια επανάληψη για μένα. Η πρώτη αγάπη δεν ξεχνιέται ποτέ. Όλα έμειναν απλώς εκεί.

ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ

- Στους ΑΔιέξοδο πήγες ενώ η μπάντα είχε ήδη διανύσει μια πορεία. Είχες καθόλου άγχος ως "νέος"; Ένιωσες ισότιμος με τους άλλους;
- Το μόνο άγχος μου τότε ήταν ότι δεν ήμουν μπασίστας και δεν ήξερα καθόλου μπάσο. Ο Δημήτρης μου έκανε την πρόταση καθ' ότι και παιδικοί φίλοι. Ο Σωτήρης και ο Γιάννης γούσταραν και με βοήθησαν με τον τρόπο τους να μάθω και να σταθώ στο γκρουπ. Όσο για ισότιμος, σίγουρα, μια και σε πανκ μπάντα δεν υπάρχει αρχηγός και βάση αυτής της αρχής συνεχίσαμε μετά και με DEUS.

- Στους DEUS ήσουν η φωνή ενώ στο ΑΔΙΕΞΟΔΟ μπάσο. Πώς τα πήγες ως μπασίστας;
- Στην αρχή χάλια. Ο Γιάννης, φοβερός ντράμερ απο τότε είχε απαιτήσεις που εγώ σαν άσχετος δεν μπορούσα. Με τον καιρό όμως τα πήγα καλά. Στο καλύτερο σημείο δε, διαλυθήκαμε. Μαζί του έμαθα τι θα πεί rhythm-section.

- Σου έχει μείνει κάτι στο μυαλό από το (τελευταίο) live των Αδιέξοδο στην Καλλιθέα;
- Δεν θυμάμαι μόνο αν ήταν της Καλλιθέας το τελαυταίο live. Ο Σωτήρης θυμάται καλύτερα. Εγώ νομίζω ότι ήταν στο Rodeo club μαζί με τους Panx Romana και X- Mandarina duck. Πάντως αυτό της Καλλιθέας ήταν το πιο χαρακτηριστικό για την εποχή. Φοβερή ενέργεια και απο το γκρουπ και απο τον κόσμο. Αφού οι διοργανωτές μας έκοψαν δυο φορές το ρεύμα γιατί νόμιζαν ότι ο κόσμος που χόρευε, πλακωνόταν. Μπουγέλα ,stage, χαμός. Δεν έχουν ξαναγίνει νομίζω τέτοια live όπως εκείνης της εποχής. Αγνή εφηβική ενέργεια.

- Τελικά γιατί επήλθε η διάλυση;
- Το γκρουπ διαλύθηκε γιατί είπε ότι είχε να πεί. Ήταν νομίζω το πιο τίμιο πράγμα που μπορούσε να γίνει, δηλαδή όπως αγνά και τίμια ξεκίνησε, έτσι και να τελειώσει. Τότε ήταν πιο δύσκολο το να παίζεις. Ούτε μηχανήματα, ούτε χώροι υπήρχαν, μα πάρα πολύ κέφι, το πιο βασικό. Ευτυχώς που βρέθηκε και η ENIGMA εταιρεία και έβγαλε κάποιους δίσκους και έμειναν όλα αυτά.

- Πες μας δυο λόγια για την εισχώρηση σου στους Deus.
- Μετά το Αδιάξοδο, ο Δημήτρης έφυγε στρατό. Σε όλο αυτό το διάστημα συζητούσαμε με το Δημήτρη για να φτιάξουμε καινούργιο γκρουπ όταν απολυθεί. Ξεκινήσαμε το '88 με το Δημήτρη κιθάρα, το Γιώργο Τρεβλό (τύμπανα) κι εγώ (μπάσο-φωνή). Ψάχναμε πάντως για φωνή. Μετά εγώ έφυγα για στρατό και βγαίνει η σύνθεση με τον Κώστα το Διαβολίτση στα φωνητικά και του Δημήτρη το Μάνθο στο μπάσο. Όταν απολύθηκα έπαιξα μαζί με τους Deus σε κάποια live σαν δεύτερη κιθάρα και όταν έφυγε ο Κώστας μπήκα σαν τραγουδιστής. Έγιναν όλα τόσο γρήγορα που σε δυο μήνες μπήκαμε και γράψαμε το single "Execute/Iracq'n'roll".

- Πώς προέκυψαν οι grunge-metal πινελιές στο όλο στυλ των Deus με το "Worlds apart";
- Δεν νομίζω ότι είχε "grunge-πινελιές" όπως λες. Για metal στοιχεία ναι. Έτσι μας έβγαινε με την προσθήκη του Γιώργου του Μιχαηλίδη στην δεύτερη κιθάρα. Άλλωστε όταν κάνεις μουσική δεν βγάζεις μουσική παρά μόνο ψυχή. Έτσι μας έβγαινε έτσι και βγήκε. Άπλά και μας αρέσει.

- Απο τη άλλη, γιατί έχει τόσο αισθητή διαφορά στον ήχο το "35 Summers";
- Το ¨35 Summers" είναι ένα παλιό τραγούδι που παιζόταν απο όταν είχε φτιαχτεί το γκρουπ. Και ο ήχος του ήταν ειδικός. Δεν μπορούσε να βγεί με άλλη παραγωγή. Κι αυτό βγήκε όπως έπρεπε να βγεί.

- Κάποια στιγμή, μετά το single "No silence on my face" εσύ και οι Deus χωρίσατε.
- Ο κύκλος είχε κλείσει και για να προχωρήσουν και οι Deus και εγώ έπρεπε να φύγω. Ήταν μια περίεργη κατάσταση που έπρεπε να τελειώσει. Κι έτσι μείναμε φίλοι όπως είμαστε πάντα.

- Πως βλέπεις τους Deus live;
- Με μια λέξη Power. Αναμφισβήτητα απο τα πιο καλά γκρουπ πάνω στην σκηνή όπως είναι και ακόμα. Μόνο αν βρεθείς σε κάποια live τους θα καταλάβεις.

- Απο όσο ξέρω έχεις σχηματίσει μια νέα μπάντα
- Αυτό τον καιρό παίζω με ένα γκρουπ που λέγεται TILT μαζί με τον Γιώργο Μκρή (ex ΑΝΑΣΑ ΣΤΑΧΤΗ) στα τύμπανα, Γιάννη Λένη- κιθάρα (ex ODYSSEY) και Ανδρέα- μπάσο.

- Πώς σου φάνηκε το νέο EP των Deus;
- Το καινούργιο Deus μοιάζει αρκετά με το "Motorpsycho". Πολύ καλά, αν όχι ιδανικά και τα δυο. Κατά τη γνώμη μου αν το "Motorpsycho" είχε την παραγωγή του Different δεν θα είχε μείνει μέσα στα εληνικά σύνορα.

- Όσο και αν κάτι τέτοιο φαντάζει δύσκολο, θα μπορούσες να κάνεις κάποια σύγκριση μεταξύ Αδιέξοδου- Deus;
- Σύγκριση δεν γίνεται. Ήταν δυο ξεχωριστές περιπτώσεις αν σκεφτείς και το ρόλο που παίζει η ηλικία σε κάθε περίσταση. Άλλες εποχές έτσι και αλλιώς. Πάντως αισθάνομαι τυχερός που συμμετείχα σε αυτές τις δυο μπάντες.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΕΝΑΡΔΗΣ

- Λένε ότι ένας σημαντικός λόγος που διέλυσε το Αδιέξοδο ήταν η φυγή σου στην Αμερική για σπουδές. Το σκέφτηκες πριν φύγεις ή δεν είχες τον παραμικρό ενδοιασμό;
- Αν και είχα αποφασίσει να φύγω στην Αμερική απο το φθινόπωρο του ' 85, δεν νομίζω ότι αυτή μου η απόφαση έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη διάλυση του Αδιέξοδο- κατά τη γνώμη μου η σημαντικότερη αιτία ήταν η αίσθηση των μελών και ίσως κυριότερα του Μήτσου και του Σωτήρη ότι ένας κύκλος είχε ολοκληρωθέι. Η γενικότερη κατάσταση με το πανκ είχε αρχίσει να φθίνει όπως υποθέτω το αισθανόταν. Όλα αυτά χωρίς να ξεκόβουν απο ανθρώπους και καταστάσεις. Απλά σε μένα δινόταν η εντύπωση ότι σιγά σιγά άρχιζαν να ενδιαφέρονται να χαράξουν πιο προσωπικές πορείες μέσα σε ότι συνέβαινε. Επιπλέον, λίγο αφ' ότου έφυγα εγώ έπρεπε να πάνε στρατό και αυτό υποθέτω ότι ούτως ή άλλως θα επηρέζε τα πράγματα. Όσον αφορά το πως έβλεπα εγώ την όλη κατάσταση, αν και το Αδιέξοδο σημάδεψε μια αξέχαστη και απο τις πιο πολύχρωμες περιόδους της ζωής μου, πάντα είχα την αίσθηση ότι ήταν μια φάση μέσα απο τη οποία εγώ θα έκανα ότι καλύτερο μπορούσα και όταν αισθανόμουνα ότι είχε φτάσει η ώρα, εγώ θα συνέχιζα τον δικό μου δρόμο. Έτσι είμαι γενικώς στην ζωή μου. Εχω όμως προσέξει ότι όταν εξαντλώ μια κατάσταση, τις πιο πολλές φορές, όλα εξελίσσονται ομαλά. Εγώ απλά πιστεύω ότι είναι ζήτημα του να συμπίπτουν κάποιοι κύκλοι, καθώς ολοκληρώνονται, με αποκλειστική όμως προυπόθεση να υπάρχει σταθερή επιδίωξη για το καλύτερο δυνατό που μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή.

- Καθώς συμμετείχες τόσο στο Αδιέξοδο όσο και στην Γενιά θα μπορούσες να αναφέρεις αν υπήρχαν χτυπητές διαφορές ανάμεσα στους μεν και τους δε (αν θεωρήσουμε ότι οι ομοιότητες είναι δεδομένες)
- Επιδιώκω, κατά το δυνατόν, η κρίση μου πάνω σε καταστάσεις και ανθρώπους να βασίζεται στο πως αισθάνομαι και βιώνω τα συγκεκριμένα άτομα μέσα απο την προσωπική μου, ανθρωπινη σχέση με αυτά. Όλα αυτά σε αντιδιαστολή με κάποιες ιδιότητες ή χαρακτηρισμούς που αποδίδονται σε αυτά (τα άτομα) μέσα από καποιες συγκεκριμένες εκδηλώσεις δράσης. Π.χ πως κάποιος παίζει κάποια μουσική κ.τ.λ Συνεπώς για μένα οι διαφορές μεταξύ Αδιεξόδου και Γενιάς συνίσταται στην αναγκαστική ιδιαιτερότητά τους ως άτομα και τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο εν γένει. Το Αδιέξοδο ξεκίνησε απο μια ωμή, θα έλεγα, περίοδο εξεργεμένου πάθους με τους γνωστούς στίχους κοινωνικοπολιτικού ύφους. Αργότερα και κυρίως αφού μπήκα και εγώ στο γκρουπ άρχισε να διαφαίνεται μια λίγο πιο πειραματική διάθεση. Αυτό φαίνεται πιο καθαρά σε κάποια κομμάτια όπως "Εναλλακτική λύση", "Απάθεια" και αργότερα στο "38΄". Παρ' όλα αυτά το Αδιέξοδο κρατούσε πάντα σταθερά τον ακατέργαστο και πολύ χαρακτηριστικό ήχο του Μήτσου ενώ τα φωνητικά του Σωτήρη άρχισαν να εναλλάσονται ανάλογα με την διαφοροποιούμενη σιγά σιγά υφή των κομματιών. Εγώ πάλι ενώ βάρυνα το beat και αύξησα την ένταση του κοπανήματος, μάζεψα λιγο τα πράγματα και συνέτεινα στο "στρογγύλεμα" του πιο ακατέργαστου ήχου της πρώτης περιόδου. Στο μπάσο είχαμε εναλλαγές απο το πανκ αλλά πολύ έξυπνο στιλάκι της Μαρίας στο πιο τεχνικά άγριο και κτηνώδες του Ντίνου και τέλος στο λειτουργικό του Τσουλούφη. Όλα αυτά όμως εμποτισμένα με ένα απο τα πιο αγαπημένα μου και πιο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Αδιεξόδου: μια χαλαρή και χαβαλετζίδικη διάθεση (με την καλύτερη σημασία) που δεν κολλούσε σχεδόν ποτέ σε μια αρκετά μίζερα ιδεολογικοποιημένη αντίληψη των πάντων που ήταν τότε αρκετά διαδεδομένη. Πάνω απ' όλα ήταν μια ομάδα ανθρώπων που αισθάνονταν πως είχαν κάτι να πουν, μαζεύονταν, έκαναν πολλή φασαρία και βασικά περνούσαν καλά μεταξύ τους. Υπήρχε μια θεραπευτική ελαφρότητα στην ατμόσφαιρα. Ίσως η μεγαλύτερη αρετή του Αδιέξοδου ήταν ότι ποτέ δεν πήρε τον εαυτό του πο σοβαρά απο ότι έπρεπε. Παίζοντας με την ΓΤΧ ήρθα σε επαφή με έναν ήχο και μια αντιληψη πιο δομημένη θα έλεγα. Τα παιδιά της Γενιάς διάβαζαν βιβλία, ενδιαφέρονταν γενικότερα για τις τέχνες και όλα αυτά γίνονται πιο εμφανή στη δεύτερη περίοδο του γκρουπ, αν θα μπορούσα να την ονομάσω έτσι. Και η Γενιά πέρασε μια πιο πρωτόγονη και ωμή περίοδο. Σε αυτήν τραγουδούσε κυρίως ο Τζιμάκος, ενώ σε κάποια κομμάτια, που τραγουδούσε ο Θοδωρής, έπαιζε ντραμς ο Άρης ο Λαμπρίδης. Αρχες του '85 πήρα τη θέση του Άρη. Γενικώς τα κομμάτια αυτά στα οποία τραγουδούσε ο Θοδωρής έδειχναν και τον δρόμο στον οποίο αργότερα θα κινιόταν το συγκρότημα. Λιγότερο "παραδοσιακός" πανκ ήχος, περίεργοι ήχοι και μελωδία, διαφορετικοί ρυθμοί, διέκρινε κανείς μια πιο new wave εκλέπτυνση. Βλέπουμε λοιπόν ότι τελικά εκεί που ουσιαστικά διέφεραν το Αδιέξοδο απο την ΓΤΧ ήταν στο συναισθηματισμό τους και πως αυτός έβγαινε προς τα έξω. Στο Αδιέξοδο έβλεπες ένα φαινομενικά σκοτεινό κλίμα το οποίο όμως μέσα απο εκρήξεις μπορούσε να εκμηδενιστεί. Η Γενιά ξεκινούσε και εκείνη με το σκοτάδι. Αυτή όμως το παρατηρούσε και το περιέγραφε. Η Γενιά έθετε ερωτήματα, ενώ το Αδιέξοδο διατύπωνε μια άποψη του στυλ πως ότι και να γίνει, όσο σκατά και αν γίνουν όλα, εμείς θα είμαστε εδώ να παίζουμε "μπάλα". Δεν θα αναφερθώ σε "ιδεολογικές" διαφορές του τύπου, ο μεν έτρωγε κρέας, ο δε δεν έτρωγε ή ο ένας παίζει αργά και ο άλλος παίζει γρήγορα. Ανέκαθεν τέτοιες αντιλήψεις τις θεωρούσα αφελείς και τις προσπερνούσα. Προσεγγίζοντας τα ίδια άτομα αντιλαμβάνεται κανείς τον ρόλο που το καθένα ξεχωριστά, επιθυμεί να παίζει στον κόσμο, μεμονωμένα ή ως ομάδα. Είναι πιστεύω προς τιμήν και των δυο συγκροτημάτων ότι το καθένα με τον τρόπο του τα έδωσε όλα. Έπαιξαν, χτυπήθηκαν, φώναξαν, δεν ξεγέλασαν ποτέ κανέναν και όταν ο καθένας τους θεώρησε ότι έπρεπε να συνεχίσουν, αλλά με άλλο πλέον τρόπο, το έπραξαν.

- Τι αναμνήσεις σου έχει αφήσει, σε γενικές γραμμές, εκείνη η περίοδος άνθησης του ελληνικού πανκ; Την νοσταλγείς που και που;
- Ανέφερα και πριν ότι αυτή η περίοδος που ασχολήθηκα με αυτή τη φάση (φθινόπωρο 84 - καλοκαίρι 86) είναι ίσως η πιο χρωματιστή της ζωής μου. Ας σημειωθεί εδώ ότι εγώ δεν υπήρξα ποτέ πάνκης. Απλά γούσταρα τα άτομα και τη φάση και ασχολήθηκα. Οι περισσότεροι με θυμούνται σαν το άτομο με τα μαλλιά που έπαιζε με το Αδιέξοδο και μετά με την Γενιά. Ως άνθρωπος δε νοσταλγω ποτέ τίποτα. Όμως ποτέ δεν θα ξεχάσω όταν παίζαμε με το Αδιέξοδο στα Μέγαρα. Είχαμε πάει εκεί μαζί με καμμιά 60αριά άτομα. Επίσης εκεί και η Γενιά και η Απόγνωση (δευτερη εμφάνισή τους). Μέσα στο σινεμά γινόταν χαμός. Όλοι χτυπιόντουσαν σαν τρελοί. Εμείς ήμασταν το πρώτο γκρουπ που έπαιξε, μας πετούσαν κουτάκια για πλάκα, άνοιξαν κάτι πυροσβεστήρες, και κάποιος με μια τσόπερ - φίλος των παιδιών μάλλον - μπαινει στο σινεμά κι αρχίζει να μαρσάρει. Τα πάντα είχαν πνιγεί μέσα σε ένα σύννεφο αφρών, σκόνης και γκαζιών. Όλα αυτά την ώρα που παίζαμε, βλέπουμε μέσα στο χαμό και τη βαβούρα μια ισχνή δέσμη μωβ φωτός να έρχεται απο ψηλά και όλο να μεγαλώνει, να μεγαλώνει σαν να ανοίγει ο ουρανός. Για μερικά δευτερόλεπτα απορούσαμε. ήταν μια σκηνή αποκαλυπτική μέχρι που ο ουρανός άνοιξε τελείως. Στην πραγματικότητα ο κινηματογράφος είχε συρόμενη οροφή και αιθουσάρχης την άνοιξε για να μην πάθουμε ασφυξία. Ήταν όμως μια σκηνή που σε μένα και τα υπόλοιπα παιδιά του Αδιεξόδου θα μείνει αξέχαστη. Μαλλον ήμασταν και οι μόνοι που μπορούσαμε να την δούμε απο τη θέση μας πάνω στη σκηνή.

- Κάποιοι υποστηρίζουν ότι εκείνη η περίοδος έκρηξης έληξε άδοξα κάνοντας λόγο για μια "περίεργη" μαζική διακίνηση ναρκωτικών στο χώρο, ναρκωτικά που εύκολα έβρισκε κανείς και μάλιστα σε εξευτελιστικές τιμές. Ποια είναι η θέση σου πάνω σε αυτό το ζήτημα;
- Δεν θα έλεγα ότι αυτή η εποχή έληξε άδοξα. Δεν πιστεύω καν ότι έληξε. Απλά, μέσα απο εκείνη τη συγκεκριμένη μορφή της το χειμώνα 84-85, μέχρι και το πρώτο Χημείο (για όσους θυμούνται), έφθασε σε μια κορύφωση. Μετά πιστεύω ότι άρχισε να μετασχηματίζεται. Δεν νομίζω ότι έφταιξαν τα όποια ναρκωτικά. Κάποιοι κύλησαν σε αυτά σε αυτοκαταστροφικό βαθμό, αλλά σίγουρα δεν είναι τίμιο να ρίχνει κανείς το φταίξιμο σε εξωτερικούς παράγοντες αποποιούμενος την προσωπική ευθύνη απέναντι στον εαυτό του. Πρόκειται για επιλογές και ο καθένας υφίσταται τις συνέπειές τους. Όσον αφορά τα ίδια τα ναρκωτικά, αυτά καθ' αυτά, ακόμα και απο άποψη μάρκετιγκ (για οποιοδήποτε εμπόρευμα-γιατί για εμπόρευμα πρόκειται) μια σχηματισμένη ομάδα σαφώς και παρέχει πολύ μεγαλύτερη ευχέρεια διακίνησης του όποιου εμπορεύματος απο ότι μεμονωμένα άτομα. Πιστεύω ότι τα όποια κέντρα διακίνησης είχαν κάποια "συνείδηση" των κινήσεών τους. Όμως θα το θεωρούσα υπερβολή να μιλούσε κανείς για οργανωμένο σχέδιο διακίνησης για την επίτευξη κάποιων υποτιθέμενων στόχων διάσπασης και αποσύνθεσης. Απλούστατα, θεωρώ ότι το οικονομικό όφελος τους απασχολούσε περισσότερο απο οτιδήποτε άλλο.

- Εσύ, μετά απο κάποια χρόνια συνέχισες και συνεχίζεις στη ΛΕΥΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ. Πως είναι η ως τώρα συνύπαρξή σου με τα υπόλοιπα παιδιά του γκρουπ και τι σχέδια υπάρχουν για το μάλλον;
- Με τα παιδιά απο τη ΛΣ, τον Θοδωρή και τον Διογένη είμαστε φίλοι απο την εποχή εκείνη. Παίζαμε συχνά στις ίδιες συναυλίες. Μια εποχή μάλιστα είχαμε προβάρει στο στούντιο της Συμφωνίας. Έτσι ήταν αρκετά φυσιολογικό που όταν πια είχα επιστρέψει απο την Αμερική και τα παιδιά (η ΛΣ) έψαχναν για ντράμερ, μου έκαναν πρόταση να παίξω μαζί τους, πράγμα που δέχτηκα. Με τα υπόλοιπα παιδιά του Αδιεξόδου η σχέση μας δεν έχει αλλάξει απο τότε. Η σχέση μας διαρκεί πέρα απο την μουσική κι έτσι πιστεύω θα συνεχίσει και στο μέλλον. Παράλληλα αυτόν τον καιρό ξεκινάω και σε ένα σχήμα την ΖΗΜΙΑΑ, πραγματοποιώντας ένα πολύ παλιό μου όνειρο. Πάιζουμε αυτό που αποκαλώ ηλκτρική - ψυχεδελική- σκύλο μουσική. Μάλιστα μαζί μας για ένα διάστημα έπαιζε και ο Ντίνος Ζούμπερης (2ος μπασίστας στους Αδιέξοδο). Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά απο την Γενιά με εξαίρεση τιον Άκη Αμπράζη που έχω να τον δω απο το '86, ελπίζω να περνάει καλά στο LA όπου βρίσκεται, όπως μου είπε πρόσφατα ο Θοδωρής Ηλιακόπουλος. Μάλιστα τις προάλλες έπαιζα και ένα live στο Αγρίνιο με τον Λιούη και τον Γιάννη απο τους Stress. Το όνομα του σχήματος γι αυτή την φάση ήταν DISTRESS. Είχε μεγάλη επιτυχία, σαν μια φάση που ξεπήδησε απο το παρελθόν, με καμμιά 100σταριά άτομα να χτυπιούνται για μια ώρα σα δαιμονισμένα.

- Με αυτή την αναφορά φτάνω στο τελευταίο ερώτημα: Τελικά ο όρος πανκ τι σου λέει στην σημερινή εποχή;
- Ο όρος πανκ για μένα πλέον είναι ένα ζωηρό και εκρηκτικό κομμάτι του παρελθόντος. Ως πανκ σήμερα περισσότερο θα είχε πια σχέση με μια γραφική κατάσταση φολκλορικού περιεχομένου παρά με την κραυγή αγωνίας κάποιων ανθρώπων για ζωή. Ο όρος πλέον έχει χάσει την δυναμική του. Αν θέλει κανείς να ανατρέξει στο πραγματικό του νόημα θα πρέπει να ανατρέξει εκεί που το πανκ υπήρξε ως μια συνολική φάση, μια αυτόνομη μορφή έκφρασης. Για αυτό και δεν μιλάω σήμερα για πανκ, επειδή απλά δεν υπάρχει φάση πανκ πλέον. Θα σε στεναχωρούσε να αναφέρομαι στο πανκ απλά, όπως αναφέρομαι και σε οποιοδήποτε άλλη μουσικολογική κατηγορία, σαν να λέω π.χ jazz-rock. Μέσα μου έχει μια ξεχωριστή θέση και δεν θα ήθελα να το υποβιβάσω ετσι. Ευτυχώς, όμως η ζωή συνεχίζεται. Το όμορφο με τη ζωή είναι ότι ταυτίζεται με την κίνηση. Η κίνηση φέρνει αλλαγές τρόπων, μετασχηματισμούς ιδεών, καινούριες παραστάσεις. Όλα αυτά πάντα με την προυπόθεση ότι κάποιος θέλει πάντα να ζήσει, να προσπαθεί ακατάπαυστά για το καλύτερο δυνατό, γιατί δεν έχει τίποτα να χάσει, τίποτα καλύτερο να κάνει. Τα ονόματα και οι όροι αλλάζουν, όχι όμως και η ουσία: να μην το βάζει ποτέ κάτω!